1«عاشق از خون مایه می گذاشت و معشوق از اعصابش»1 اگر ناتورالیسم بی اعتنا به هیاهوی اجتماع، ترجیح می دهد از خیال پردازی دست بردارد و گرایش «اکنون» خود را به واقعیت و تنها واقعیت معطوف دارد، اگر ناتورالیسم اساس کارش را بر مولفه هایی همچون «وراثت»، «محیط» و «لحظه» قرار می دهد و در همه حال همه «چیز» و از جمله انسان را به «چیز» فرو می کاهد، اگر ناتورالیسم اساس طرح های داستانی اش را بر حذف آزادی و اختیار و گاه بخت و تصادف قرار می دهد، زیرا انسان، انسان فاقد اختیار، جز «خون» و «عصب» چیز دیگری نیست و اگر ناتورالیسم در اساس «مزاج» را به جای «شخصیت» قرار می دهد، آنگاه صادق چوبک را می توان نویسنده ای ناتورالیست و از مهم ترینشان در ایران به شمار آورد.