آرشیو سه‌شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۹۶، شماره ۳۱۰۸
صفحه اول
۱
سرمقاله

الزامات استیضاح

دکتر حسن سبحانی ( اقتصاددان و نماینده ادوار مجلس)

بررسی وضعیت یک وزیر در جلسه استیضاح با بررسی وضعیت همان وزیر در جلسه رای اعتماد، کاملا متفاوت است. به این معنا که در مرحله رای اعتماد، هدف کسب اطمینان از کارایی گزینه معرفی شده برای تصدی وزارت است. امروز که استیضاح سه وزیر کابینه دوازدهم آغاز می شود، انتظار می رود نمایندگان به اهمیت تجربه حدود پنج ساله سه وزیر توجه کافی داشته باشند. بدیهی است انصاف و مستندکردن موضوع مطرح شده در طرح استیضاح با حقیقت و از آن مهم تر، در نظر گرفتن تناسب بین وظایف و اختیارات وزیر با امکانات و محدودیت های حال حاضر کشور، می تواند افراد را به ارزیابی منصفانه نزدیک کند. برای نگارنده با تجربه نمایندگی سه دوره مجلس، این نکته اهمیت دارد که در جریان استیضاح، تجربه متراکم یک وزیر در دوران وزارت به عنوان یک عامل کلیدی مدنظر قرار گیرد. اگر احتمالا استیضاح رای بیاورد، گزینه های احتمالی که از سوی دولت به مجلس معرفی می شوند، می توانند در فرصت باقی مانده از عمر دولت، به این تجربه متراکم دست یابند؟ ما در دنیای نسبیت زندگی می کنیم و عدالت و انصاف حکم می کند مصالح کشور بیش از هر زمان دیگری در مقطع فعلی از سوی نمایندگان مورد مداقه قرار گیرد. انتظار از هیئت رئیسه نیز این بود که هنگام پذیرش نامه استیضاح کنندگان، محورهای آن را با وظایف وزیر -که در قانون وظایف وزارتخانه اشاره شده- مطابقت دهند.

یعنی به نوعی پالایش در محورهای استیضاح مبادرت ورزند. با این حال نباید از فرصت استیضاح برای وزرا نیز عبور کرد. اگر این اهرم نظارتی، با رعایت آداب، رسوم و الزامات کارشناسی به کار گرفته شود، می تواند ظرفیتی برای بیان مشکلات وزرا و البته طرح دیدگاه های نمایندگان ایجاد کند. با این حال به عنوان یک معلم اقتصاد پیشنهاد می کنم نمایندگان بین دو عامل تفکیک قائل شوند؛ عوامل کلان اقتصادی که فراتر از اختیارات وزیر است و وظایف مشترک وزیران که در قانون اساسی به آنها اشاره شده است. بارها شنیده ایم که اوضاع اقتصادی کشور در نقطه مطلوب قرار ندارد. در عین حال که نمی توان نقش وزرا در شاخص های اقتصادی و اجتماعی را نادیده گرفت؛ اما سیاست های پولی، مالی، رفاه و تامین اجتماعی و سیاست خارجی، بعضا در فضای بیرون سازمانی برای یک وزارتخانه قرار گرفته و تابع تصمیمات کلان ساختار تصمیم سازی کشور هستند. با توجه به اینکه جلسات استیضاح بیش از جلسات عادی مجلس از سوی افکار عمومی و بسیاری از اقشار جامعه دنبال می شود، امیدوارم تلقی شخصی بودن نیت های یک نماینده در استیضاح وزیر وجود نداشته باشد. آرزو می کنم نمایندگان مجلس، سطح کار قوه مقننه را بسیار فراتر از مسائل شخصی و محلی ببینند و از این جایگاه برای همراهی توام با نظارت بر مدیران اجرائی در راستای توسعه همه جانبه و عمل به سیاست های کلان و برنامه های پنج ساله توسعه بهره بگیرند.