برخی از گروه های اجتماعی براساس اشتغال به مشاغل ایجاد شده بود که به نحوی مرتبط با صنعت یا شهر بود، مشاغلی که به نسبت بدیع تر و جدیدتر به حساب می آمد. دسته کارگران صنعتی که در کارخانه های محدود و اندک آن زمان مشغول بودند، در این دسته قرار دارند. اینها مشاغلی بودند که اشتغال به آنها هویت گروهی و طبقه ای را برای صاحبان آن به همراه داشت.

در واپسین دهه های قرن 13 هجری/ 19میلادی و نخستین دهه های قرن 14 هجری/ 20میلادی طبقه کارگر صنعتی جدید شکل گرفت. کارگران صنعتی طبقه فقیر شهری و توده مردم بودند که تعدادشان هم بسیار بود. گزارش سیاحان نشان می دهد کوچه پس کوچه های بازارهای شهرهای ایران، خصوصا بازارهای