آرشیو دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۷، شماره ۴۳۰۰
باشگاه اقتصاددانان
۲۹

تغییر ساعت بهاری

احسان آذری نیا

برنامه تغییر ساعت که در یک صد سال اخیر در بسیاری از کشورها اجرا شده است، فواید و زیان های مختلفی در بردارد. در باره این برنامه تحقیقات گوناگونی انجام شده اما محققان به نتایج قطعی دست نیافته اند. یک دلیل این است که تاثیر این برنامه بر مصرف انرژی و رفتار مردم در همه جا و در همه شرایط یکسان نیست.

در سال های اولیه اجرای برنامه تغییر ساعت در آمریکا به دلیل استفاده از زغال سنگ، به کاهش مصرف این حامل انرژی کمک می کرد، اما در سال های اخیر که استفاده از برق افزایش یافته و خانوارها از دستگاه های تهویه مطبوع استفاده می کنند تغییر ساعت در بسیاری از موارد به افزایش مصرف برق منجر می شود.

برنامه تغییر ساعت طرفداران و مخالفانی دارد. موافقان می گویند جلو بردن ساعت ها به استفاده بیشتر از نور خورشید و افزایش مصرف شهروندان منجر شده و به رونق اقتصاد کمک می کند، اما مخالفان با اشاره به تحقیقاتی که در این حوزه انجام شده ادعا می کنند محرومیت از خواب هر چند اندک باشد به کاهش تمرکز، افزایش حوادث رانندگی و حملات قلبی منجر می شود.

واقعیت این است که برنامه تغییر ساعت مانند هر برنامه دیگری دارای نقاط قوت و ضعف است و اگر قانون گذاران و کارشناسان با توجه به شرایط هر کشور و منطقه این برنامه را اجرا کنند فواید آن بیش از زیان های آن خواهد بود. در این میان آموزش همگانی نقشی بزرگ دارد. به این معنا که ضروری است مردم با تاثیرات منفی تغییر ساعت آشنا شوند و رفتار خود را طوری تنظیم کنند که تاثیرات منفی این برنامه به حداقل برسد. در آمریکا، برنامه تغییر ساعت از دومین یکشنبه ماه مارس آغاز می شود و در نخستین یکشنبه ماه نوامبر پایان می یابد.