آرشیو دوشنبه ۲۷ فروردین ۱۳۹۷، شماره ۶۷۵۶
آلبوم قرن
۱۰
عکس و نوشتار

چشمانی دوخته بر جنگ

جلیل اکبری صحت (روزنامه نگار، نویسنده و فیلم ساز)

چشم ها هستند که به سربازان می گویند به کجا بروند و کجا را فتح کنند. چشم ها هستند که فتح سربازان را به تصویر می کشند. چشم ها هستند که فتح را می بینند، یا می نویسند.چشم ها وقتی می نویسند چیزهای زیادی می بینند. کشته شدن، قتل، غارت؛ اما چیزهایی که می نویسند فتح است. چیزهایی که می نویسند سرزمین های گرفته شده، تانک های از بین رفته.

هیچ کس به فکر مادری نیست که فرزندی دارد که چشم های فرماندهان جنگ آنها را سرباز می بینند. این عکس دیده شده ترین عکس تاریخ جنگ جهانی دوم است. نقطه ای، پایانی بر یک آغاز، اما خود صاحبان این چشم ها هم می دانند که هیچ پایانی بر جنگ، هیچ پایانی بر خشونت، هیچ پایانی بر آنچه که آنها فتح می نامند وجود ندارد. جنگ، فتح، قتل همه اینها لغت های نسبی هستند که چشم های ما آنها را بر اساس نیاز خود تعبیر می کند. شش چشمی که در این عکس دیده می شود. سرنوشت متفاوتی پیدا کردند. از این میان چشمان استالین که زل زده است به دوربین نشان می دهد که او همیشه راست و مستقیم و به قول خودش «راسخ» نگاه کرده و چشمان آن دوی دیگر در یک جهت این عکس انگار برای 10 سال بعد یا برای 1000 سال بعد گرفته شده است. یادمان باشد که عکس روایت گر بی حاشیه و صادق آن روزها بوده است. آن روزها که نمی شد عکس را ساخت اما می شد عکس را باخت، اینها عکس را باخته اند، به چشم مادرانی که فرزندانشان در جنگ هیچ شدند، به سرزمین هایی که سوخته اند، به درختانی که نابود شده اند و به محیط زیستی که امروز آن را بیمار و رنجور پیدا می کنیم. جهان جدید از زیر چشم این چند نفر رشد کرد و شکل گرفت. اما جهان جدید فراموش کرد که جهان قدیم را ببیند یا جهان آینده را، آنقدر در جهان خودش غرق شد که همه را غرق کرد و جهانی که ما در آن هستیم جهان غرق شده چشمان سیاستمدار خسته مزور بی رمق این چند سیاستمدار شد.