آرشیو یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۷، شماره ۴۳۳۲
تاریخ و اقتصاد
۳۰

مراحل سه گانه انقلاب

برای انقلاب های اجتماعی معمولا سه مرحله / قسمت وجود دارد. جنبش(Movement)، ماه عسل(Honeymoon) و نهادسازی (Institutionalize). هرکدام از اینها ویژگی خود را دارد.

مشخصه عمده دوره جنبش، ائتلاف نیروها، شعارهای هیجانی و بروز احساسات، ذهنیت گرایی، از خودگذشتگی، آرمان گرایی برای آینده، اهداف مشترک و نگرش های متفاوت نسبت به آینده است؛ اما وقتی جنبش پیروز می شود گروه هایی که با هم ائتلاف پیدا کرده بودند، هرکدام نسبت به آینده یک ایده ای دارند. هنگامی که جنبش پیروز می شود آن را ماه عسل می نامیم که کوتاه مدت است. قسمت سوم نهادسازی است. یعنی هرکدام از ائتلاف های شکل گرفته یک ذهنیت از آینده داشته اند و دنبال پیاده کردن ذهنیت خود هستند. بنابراین سرآغاز اختلافات از مرحله نهادسازی آغاز خواهد شد؛ چون هرکدام خواهان سهم خود هستند. اینجا است که به یک فهم عقلانی نیاز است. در مرحله نهادسازی به سبب آنکه هدف مشترک از بین رفته، دیگر خبری از، از خودگذشتگی نیست و معمولا هرکس به دنبال منافع خود است. این موضوع در انقلاب مشروطه به خوبی مشهود بود.

بخشی از سخنرانی دکتر سهیلا ترابی فارسانی در دانشگاه مشهد، 1396.