آرشیو چهار‌شنبه ۲۳ خرداد ۱۳۹۷، شماره ۴۱۰۹
صفحه آخر
۱۶
پرتاب شدگی

زندگی در زیرزمین

محمد زینالی اناری

وارد شدن به چرخه اجتماعی منظم، می تواند ما را به سوی برنامه های سازنده و هنجارمند آن رهنمون کند. ورود ما به آنجا که همه چیز منظم و حساب شده است، ما را هم برای خودمان، هم برای آنچه همگان مشروع و مقبول می دانند، شناخته و رسمی می سازد. اما همیشه این امر رخ نمی دهد و ما در بسیاری از موارد، پا در راه هایی می گذاریم که نه برای خودمان و نه برای کس دیگری شناخته نیست.

البته در این دوره و زمانه، افراد زیادی هستند که در مسیرهای گم شده رفته اند و از تراکم این افراد و مسیرهای گم شده، زندگی های پنهانی و زیرزمینی زیادی در جامعه شکل گرفته است، به طوری که می توان گفت این بخش یعنی «زیرزمین»، همان جایی که اغلب تاریک، نمور و نامنظم است، بخش اساسی در زندگی شهری امروزی را تشکیل می دهد. هر قدر این بخش بزرگ و بیکران باشد، هنجارهای موجود سست تر می شوند و بیم آن می رود که رسم و قول آن بخش بر قواعد زندگی معمول بچربد.

وقتی قواعد زیرزمین، همان جایی که به قول باشلار، شبیه ناخودآگاه ما است، در زندگی شهری فزونی یابد، جامعه، مانند پیدا کردن چاقو در خواب می تواند به محل تجلی امیال نکوهیده آدمی شود. پنهان بودن زیرزمین ذهنی ما، یک چیز عجیب نیست. اما رسمیت یافتن آنها در میان فضاهای شهری، موجب می شود ما شاهد شکل گیری نظام سامان یافته ای از جرایم و مسائل نامرتب زندگی در وضع روزمره باشیم. شاید برخی کلا در زیرزمین به دنیا بیایند و در آن زندگی کنند، چرا که ممکن است نظم و هنجارهای ما آن قدر سپهر خود را گسترش ندهد یا امیال و نیازهای تاریک خود را جدی نگیرد. در این صورت، ما شاهد یک نوع زندگی جدید خواهیم بود که در فرصت های مرسوم، ابراز وجود نمی کند. زندگی در این دنیای غیرمرسوم، گذشته از مسائل مختلفی که دارد، بسیار ناایمن، مشکل و مخاطره آمیز است.