اهمیت سیاسی این دوره از نشست اوپک با توجه به خروج امریکا از برجام، اتحاد روسیه و عربستان و اعمال محدودیت های جدید بین المللی برای ایران بیش از پیش افزایش یافته و این نشست را به یکی از سیاسی ترین گردهمایی های اوپک تبدیل کرده است. در این میان اتحاد عربستان و روسیه بسیار عجیب به نظر می رسد گویی که سعودی ها پاداش پکیج قرارداد 30 میلیارد دلاری همکاری های اقتصادی خود با روسیه را دریافت کرده اند. اینکه عربستان در جبهه مقابل ایران قرار گیرد کاملا طبیعی بوده و از دایره منطق روابط بین الملل در شرایط فعلی خارج نیست اما هم کاسه شدن روس ها با سعودی ها قدری قابل تامل است.

آنها در منطقه شریک استراتژیک ایران هستند و بدیهی است که در وضعیت کنونی که امریکا از برجام خارج شده است نیز باید همکاری استراتژیک خود را در قالب اقتصاد به ویژه نقش آفرینی همسو با ایران در بازار نفت، نشان دهند.

اما روس ها منافع ملی خود را به منافع استراتژیک شان با ایران ترجیح داده اند و در این مقطع حساس پشت سر سیاست سعودی ها ظهر شده اند. درسی که ما از اتحاد این دو کشور می توانیم بگیریم این است که روابط بین الملل در سایه بده بستان ها و مذاکرات هدفمند برقرا شده و بهتر است ما نیز در یارگیری های سیاسی خود به این موضوع توجه داشته باشیم تا بدین شکل غافلگیر نشویم.

در اینکه ایران قادر است هرگونه توافق بر سر افزایش تولید نفت در اوپک را وتو کند شکی نیست چون اعضای اوپک در این زمینه باید به اجماع برسند و هر کشور که با تصمیم اکثریت مخالفت کند می تواند این اجماع را غیر عملی کند. سوال اینجاست که آیا با توجه به اعلام آمادگی عربستان و روسیه برای افزایش تولید نفت یا به عبارت بهتر پر کردن جای خالی ایران در بازار، آنان در بلندمدت نیز قادرند نقش ایران را در بازارهای جهانی کمرنگ کنند؟

معتقدم که پس از نشست اوپک این احتمال وجود دارد که برخی اعضا اجماع را رعایت نکرده و به گونه ای دیگر نفت مازاد را به بازارهای جهانی عرضه کنند. تاکنون عربستان به امضای خود در اوپک پایبند بوده اما با توجه به شرایط سیاسی پیش آمده این احتمال وجود دارد تا از عراق و روسیه به عنوان حربه استفاده کرده و به کمک آنان نفت بیشتری را در بازار عرضه کنند.

در کوتاه مدت عربستان و امریکا با تکیه بر ذخایر استراتژیک و تجاری شان قادرند کمبود نفت موجود را جبران کرده و به ایران فشار بیاورند به صورتی که امریکا از ذخایر استراتژیک خود استفاد کرده و آن را روانه بازار کند اما عربستان مدعی شود که او توانسته با افزایش تولید به نظم بازار کمک کند. این ترفند عمری شش ماهه بیشتر نخواهد داشت و در بلندمدت بازار با کمبود نفت مواجه خواهد شد.

در این میان چگونگی حضور ما در بازارهای جهانی یا نوع بازی مان می تواند اثر هر گونه تحریم یا محدودیت های بین المللی را کمرنگ کند. مهم ترین اقدام این است که ما به سمت افزایش ظرفیت تولید پیش برویم و میزان تولید نفت مان را افزایش دهیم. اینکه شما یک میلیون بشکه در روز تولید می کنید یا چهار میلیون بشکه، تاثیر زیادی در قدرت چانه زنی تان خواهد داشت.

اگر عربستان امروز توانسته به یک بازیگر بزرگ در اوپک تبدیل شود به این خاطر است که در سال های گذشته افزایش ظرفیت داده و اینک قادر است تا سقف 10 میلیون بشکه نفت در روز را به تولید برساند. از این رو لازم است تا سیاستگذاران نفتی ما از همین امروز به فکر افزایش ظرفیت خود باشند و با انعقاد قراردادهای گسترده میزان تولید نفت مان را افزایش دهند.

اینکه ما در قالب قراردادهای جدید نفتی اصرار می کردیم تا می توانیم باید از فضای برجام استفاده کنیم و قرارداد ببندیم به این خاطر بود تا بر اساس منافع ملی مان حرکت کنیم و قادر باشیم دست بازتری در مذاکرات نفتی داشته باشیم. کسانی که آن روزها این قراردادها را زیر سوال بردند و با فشارهای سیاسی و طومار نویسی های خود اجازه ندادند وزارت نفت در بستن قراردادها موفق باشد امروز باید پاسخگوی اقدامات اشتباه خود باشند. به هرحال نشست فعلی اوپک به قدری سیاسی شده که این امکان را به وجود خواهد آورد تا برخی اعضای آن به تعهد خود پایبند نباشند و در ادامه بخواهند در جهت افزایش تولید نفت و کاهش قیمت آن نقش آفرینی کنند.