ترامپ همان طور که اعلام کرده بود، از بسته جدید تحریم ها علیه ایران رونمایی کرد؛ فعال سازی تحریم های ثانویه که تمام بخش های درآمدی ایران را هدف قرار می دهد، بسته ای بود که ترامپ آن را هم زمان با اعلام خروج یک جانبه از برجام ارائه کرد. برجام سندی است که پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان و ایران، برای حفظ منافع جامعه ملل امضا کردند و بنا بر این توافق، طرف مقابل ایران متعهد شد با نگاهی سازنده، تحریم های هسته ای ایران را لغو کند؛ مشروط بر اینکه در مقابل رفع تحریم ها، آژانس انرژی اتمی نظارت کاملی بر برنامه هسته ای ایران داشته باشد. در دو سال و نیم اخیر که این توافق میان اعضای 1+5 و ایران منعقد شده، همواره آژانس اعلام کرده ایران به همه تعهدات خود طبق مفاد برجام پایبند بوده است. طرف مقابل برای این وفای به عهد ایران یک تعهد روشن داشت؛ تحریم ها علیه ایران رفع شود و آثار منفی آن در جامعه ملل از بین برود. مسئولان ایران پیش از خروج ترامپ از برجام، تاکید داشتند اگر قرار است هربار به بهانه های مختلف علیه ایران تحریم هایی وضع شود، این کاملا نقض فلسفه توافق بوده و آمریکا برخلاف تعهدات خود عمل می کند. خروج رسمی آمریکا از این توافق، به نوعی کار را یکسره کرد. ایران می تواند بعد از استفاده از سازوکار درونی برجام برای تنبیه کشور نقض کننده آن، حتی خواستار طرح آن در شورای امنیت شود؛ چراکه اتحادیه اروپا و دو کشور روسیه و چین هیچ یک نظر مساعدی به خروج آمریکا ندارند. راه دوم، طرح دعوی در دیوان بین المللی دادگستری در لاهه با عنوان نقض منافع بشری از آمریکا بود که ایران به تازگی این کار را انجام داده است. عمل گرایی، کار با سایر کشورهای دنیا و رفتار توام با تدبیر در داخل ایران با مردم، بسیار کارآمدتر از سخنان نسنجیده علیه آمریکاست. اروپا تا امروز بر حفظ برجام تاکید داشته، ولی در عین حال اعلام کرده دغدغه هایی دارد که مایل است در مذاکره با ایران درباره آنها تصمیم گیری شود. امروز تحریم های آمریکا که با عنوان تحریم های مضاعف یا ثانویه اعمال شده است، هرگونه تعامل مالی با ایران را بسیار دشوار می کند. اگر اروپایی ها با حفظ اتحاد، روی حفظ برجام باقی بمانند، این امر شکاف با ایالات متحده را واقعی می کند، ولی اگر تحریم های یک جانبه آمریکا را بپذیرند، شرایط برای ایران متفاوت می شود؛ چون این تحریم ها ناظر بر تمام نهادهای اقتصادی است. در زمان کلینتون، وقتی آمریکا تحریم های مضاعف را اجرائی کرد، اتحادیه اروپا به آن معترض شد و اعلام کرد...

این تحریم ها برخلاف مقررات و در مقابله با حقوق بین الملل است، ولی سال های اخیر این اتحادیه اعتراضی به تحریم هایی با موضوع هسته ای و تحریم های یک جانبه مضاعف آمریکا نداشته است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تازگی اعلام کرده با سرعت بالا در حال تلاش برای حفظ برجام هستند و شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا نیز به روزرسانی قوانین مسدودکننده را که دو هفته پیش پارلمان اروپا مجوز آن را صادر کرده بود، به تصویب رسانده است؛ بنابراین برای حفظ برجام گام هایی در حال برداشته شدن است. مسئله روشن این است که شرکت های اروپایی ریسک نمی کنند؛ چراکه از روابط گسترده تجاری با ایالات متحده، سود درخور توجهی دارند. به تازگی معاون وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرده کسانی که تحریم های ایران را رعایت نکنند، با تحریم های مضاعف آمریکا جریمه خواهند شد. ایران نیازی جدی به جذب سرمایه خارجی و انتقال تکنولوژی دارد؛ بنابراین اعمال تحریم های یک جانبه آمریکا برای ایران نگران کننده خواهد بود. برجام یک قرارداد چندجانبه بین المللی است و برای دفاع از جامعه بین المللی و قراردادی که به تصویب شورای امنیت رسیده، کشورهای باقی مانده در آن و همه جهان مسئولیت دارند. به نظر می رسد ارتباط بهتر با طرف های اروپایی و تاکید بر تلاش ایران برای حفظ برجام، می تواند کانال های مالی و اقتصادی حداقلی را برای بهره مندی اقتصاد کشور ایجاد و اروپا را برای ارائه بسته قابل قبول اقتصادی تا روز تکمیل شدن تحریم های ایالات متحده تشویق کند.