ما نمی دانیم دارالفنون قرار بود چه شود؛ چون دارالفنون اصلا قرار بود مدرسه نظامی باشد. این حرکت امیرکبیر برای سر و سامان دادن قشون بود و برای همین قصد داشت از معلمان نظامی استفاده کند اما دارالفنون به تدریج وارد حوزه های دیگر نیز شد. ناصرالدین شاه خیلی از دارالفنون حمایت کرد. بودجه برای آن تعیین کرد، این به نوعی نخستین بودجه فرهنگی در تاریخ کشور ما و به این معنی است که او هویت دارالفنون را شناخته و معتقد بود که باید بماند وگرنه مثل خیلی از کارهای دیگر آن را کنار می گذاشت.

به نظر می رسد، ناصرالدین شاه در برخی موارد حتی از امیر پیشروتر است، مثلا نامه های ناصرالدین شاه همه تاریخ دارد درحالی که نامه های امیر هیچ کدام تاریخ ندارد. نکته بعد اینکه او شروع کرد به نوشتن خاطراتش یا اینکه علاقه مند به جمع آوری اسناد بود. البته دوران صدارت امیرکبیر آن قدرها طولانی نشد که بتوانیم این سنجش را انجام دهیم ولی در واقع می شود گفت که بله، نخستین رگه های موزه یا کتابخانه سلطنتی از زمان ناصرالدین شاه ایجاد شد. او در کاخ خود، اتاقی را در نظر گرفت و برخی از کتاب ها را در آن جمع آوری کرد. ناصرالدین شاه نخستین تشکیلات موزه را نیز در کاخ به وجود آورد. این علاقه و ذوق هنری او را نشان می دهد، امری که می تواند حتی تحت تاثیر سفرهای او به فرنگ هم باشد. به هرحال این اثرات بر روی او باقی ماند؛ یعنی این گونه نبود که سفرهایش تنها جنبه گشت وگذار و تفریح داشته باشد، بدون اینکه از آنها چیزی دریافت کند. او همچنین خیلی اهل نامه نگاری بود و برای هر موردی دست خط صادر می کرد. ناصرالدین شاه حرکات بسیار مهمی انجام داد، اما اصلا نمی توانم بگویم مهم تر از امیرکبیر؛ چون امیر فرصت خیلی زیادی نداشت که به این کارها برسد، اوضاع به شدت متشنج بود و او تنها فرصت کرد به امور اولیه رسیدگی کند. شاید اگر فرصت بود او هم همین گونه عمل می کرد.