آرشیو چهارشنبه ۱۰ امرداد ۱۳۹۷، شماره ۵۱۶۷
دانش
۱۵
دانش فضایی

کشف دریاچه ای از آب مایع زیر سطح مریخ

محمدرضا رضایی

مریخ سیاره همیشه خبرساز منظومه شمسی است و اواخر هفته گذشته انتشار خبر کشف دریاچه ای زیرسطحی در آن بار دیگر نام سیاره مریخ را به صدر فهرست خبرهای علمی جهان برد.

شامگاه چهارشنبه سوم مرداد 97 بود که دانشمندان اروپایی اعلام کردند مدارگرد مارس اکسپرس سازمان فضایی اروپا دریاچه ای از آب مایع در عمق 5/1 کیلومتری از سطح مریخ کشف کرده اند. این دریاچه به پهنای حدود 20 کیلومتر در ناحیه ای نزدیک به کلاهک های یخی قطب جنوب مریخ وجود دارد (تصویر پایین).

مدارگرد مارس اکسپرس این دریاچه نسبتا بزرگ را به کمک رادار پیشرفته خود موسوم به مارسیس کشف کرد.

به جرات می توان گفت کشف اخیر این مدارگرد، بزرگ ترین و مهم ترین اکتشاف مرتبط با بحث آب در سیاره سرخ است. دریاچه مریخی زیر لایه هایی از یخ و خاک مخفی شده و به نظر می رسد آب آن شور باشد.این نخستین بار است که دانشمندان با این حجم از آب مایع در مریخ روبه رو می شوند. پیش از این در مهر 1395، مدارگرد آمریکایی MRO توانسته بود در شیب یک دره در استوای مریخ، جریان های فصلی و محدودی از آب مایع را شناسایی کند. داده های کاوشگرهای قبلی مریخ نشان می دهد میلیون ها سال قبل رودخانه ها و دریاچه هایی از آب مایع در سطح این سیاره وجود داشته است. اما مریخ اکنون سیاره ای خشک است و در سطح آن هیچ جریان آب مایعی دیده نمی شود. با این حال در نتیجه کشف اخیر مارس اکسپرس امیدها برای یافتن دریاچه های آب مایع در مناطق دیگر مریخ بیش از پیش تقویت شد و همین موضوع باعث شده دانشمندان به کشف نشانه هایی از حیات احتمالی در سیاره سرخ فام منظومه شمسی امیدوارتر باشند.

حال با کشف دریاچه زیرسطحی در مریخ این پرسش ها در ذهن دانشمندان وجود دارد که اصولا علت پیدایش چنین دریاچه هایی چیست؟ و چه عواملی باعث شده آب در این عمق از مریخ به حالت مایع وجود داشته باشد؟ از طرفی چگونه می توان در آینده این دریاچه ها را برای کشف حیات کاوش کرد؟

بدون شک با کشف اخیر، بخش مهمی از اهداف ماموریت های آینده مریخ، به یافتن دریاچه های مشابه در زیر سطح این سیاره معطوف خواهد شد و شاید کلید حل معمای پیدایش حیات در بستر یکی از این دریاچه ها نهفته باشد.