28 مرداد سال 1332 بریتانیا و آمریکا در کنار شاه دست به کودتایی برنامه ریزی شده علیه دولت دکتر مصدق زدند و بارقه های امید به ایجاد دولتی دموکراتیک در ایران را از بین بردند.

اسناد محرمانه این کودتای سیاه هنوز نیز به تمامی منتشر نشده است. در سال های 2000 و 2017 سازمان سیا بخش هایی از اسناد مربوط به جاسوسان و مکاتبات سفارت این کشور با واشنگتن را منتشر کرد. دکتر یرواند آبراهامیان جامعه شناس و تاریخ نگار معروف، درباره انتشار این اسناد می گوید: «آنچه سیا در سال 2000 در گزارشی با عنوان «سرنگونی مصدق نخست وزیر ایران» یا همان اسناد «ویلبر» در اختیار نیویورک تایمز قرار داد، بیشتر حکم دفترچه راهنما برای کودتاهای آتی را داشت و لزوما هدف از آن بهبود وجهه سیا عنوان نمی شود. با وجود اهمیت اسناد ویلبر، بخش مهم آن که تعمدا از قلم افتاد و فاش نشد، پیوستی است که نام سیاستمداران ایرانی، روزنامه نگاران، روحانیون، سناتورها و نمایندگان مجلس را که در کودتا سهیم بودند، شامل می شود. این بخش به اسناد تازه منتشر شده نیز ضمیمه نشده و احتمالا به دلیل اشارات متعدد به دولت بریتانیا قرار هم نیست که در آینده منتشر شود.»

حتی در سال 1991 هم که وزارت خارجه آمریکا تحت فشار کنگره قول داد نسخه کامل تری از اسناد کودتای 28 مرداد را منتشر کند، این امر با توجه به لزوم شفاف سازی از سوی انگلستان به تاخیر افتاد. بعدها هم یکی از دلایل واشنگتن برای تعلل در انتشار اسناد، امکان به مخاطره افتادن توافق هسته ای ایران عنوان شد. این اسناد حاکی از عمق نفوذ آمریکا در کوچک ترین اجزای سیاست داخلی ایران است. اینجا منظور تنها دخالت سیا نیست، بلکه نفوذ «لوی هندرسون» سفیر وقت آمریکا در تهران نیز حائز اهمیت است. وی دائما شاه را به خلاصی از دست مصدق تشویق می کرد و حتی فهرستی را مورد بررسی قرار داد که در آن نام 18 گزینه موردنظر واشنگتن برای جانشینی مصدق ذکر شده بود (مرکز اسناد صنعت نفت).

28 مرداد ماه 1357 یکی از وقایع فجیع یعنی آتش سوزی سینما رکس آبادان اتفاق افتاد.

روزنامه اطلاعات فردای این حادثه نوشت: «ساعت 22، درحالی که 700 نفر مرد، زن و کودک سرگرم تماشای فیلم گوزن ها بودند، گروهی خرابکار و غیرمعتقد به اصول انسانی با همکاری سرایدار سینما، با مواد آتش زا، سالن سینما را به آتش کشیدند. شعله های آتش زبانه کشید و حریق تمام سالن سینما را دربرگرفت. مردان، زنان و کودکان تماشاچی با دیدن شعله های آتش به طرف درهای ورودی و خروجی هجوم بردند، اما با درهای بسته مواجه شدند. در این میان شعله های آتش تمام سالن سینما را دربرگرفت و تماشاچیان با ناله و ضجه در محاصره کامل شعله های آتش قرار گرفتند. 377 نفر از مردان، زنان و کودکان تماشاچی زنده زنده و به طور فجیع و رقت باری در میان شعله های آتش سوختند. بلافاصله پس از شروع حریق، برای اطفای آن از ماموران آتش نشانی شهرداری آبادان و شرکت ملی نفت ایران کمک خواسته شد. ماموران آتش نشانی موفق شدند، در ساعت 2 بامداد آتش را مهار کنند. تلاش برای خارج ساختن اجساد 377 نفر از تماشاچیانی که در آتش سوخته و کشته شده اند، ادامه دارد.»

قفل بودن درهای خروجی، کیفیت مواد آتش زا، تاخیر 10 دقیقه ای در خبر کردن آتش نشانی، نبودن آب در شیرهای آتش نشانی بزرگ ترین پالایشگاه جهان، نزدیکی شهربانی با محل سینما و توضیحات کارشناسان، نظر مردم را به سوی ساواک و شهربانی سوق داد که هولناک ترین برنامه را در تحقق وحشت بزرگ ریخته اند.

شعبان جعفری معروف به شعبان بی مخ 28 مرداد 1385 در سالروز کودتای 28 مرداد درگذشت.

او چهره سرشناس اوباش دخیل در براندازی دولت دکتر مصدق بود. او البته در گفت وگویی با هما ناطق – مورخ - گفته است: «همین طور یک چیزی می نویسند برای خودشون. من اون روز تا ظهر زندان بودم. بعد کشوری که شاه داره، نخست وزیر داره، ارتش داره اگه من یک نفری بتونم توش کودتا کنم، معلومه دولت عرضه نداشته. من یک قرون هم نگرفتم. بچه های ما هم نگرفتند. بچه های جنوب شهر همه شون عاشق شاه بودند. اصلا لازم نبود کسی بهشون پول بده.» اگر چه برخی مورخان با ارائه اسناد و عکس و شواهد ثابت کرده اند که جعفری در روز پیش از کودتا پول هنگفتی را از دولت های بریتانیا و ایالات متحده دریافت کرده است.