آرشیو پنج‌شنبه ۱۵‌شهریور ۱۳۹۷، شماره ۶۸۶۹
ایران جمعه: کافه فرهنگ
۱۳
قاب

اثری ویران کننده با قیمتی نجومی

جکسون پولاک، روایتگر بی داستان

محمود مکتبی (روزنامه نگار و کارشناس هنری)

اگر اهل هنر باشید بدون شک نام جکسون پولاک را شنیده اید اما بدون شک بخش عظیمی از مردم دست کم به نام این هنرمند را نمی شناسند، حتی اگر تصاویری از نقاشی های او را دیده باشند. همچنین شاید به باور بسیاری از مردم نقاشی های جکسون پولاک خیلی ارزشمند و خاص نباشند، چراکه بازنمایی و ضرب قلم رئالیستی در آنها وجود ندارد و اصولا تصویر نیست که بخواهد نمایانگر توانایی نقاش در بازنمایی از واقعیت باشد، اما ارزش این نقاشی ها در چیست؟

شاید برای شما جالب باشد که نقاشی های جکسون پولاک یکی از گرانترین آثار هنری دنیا است و در موزه معاصر تهران نیز چندین نقاشی از تعداد محدود نقاشی های بازمانده از این هنرمند امریکایی وجود دارد. مهم ترین اتفاق در این نقاشی ها دقیقا همان چیزی است که بسیاری آن را ضعف کار محسوب می کنند.

جکسون پولاک و بسیاری از هنرمندان همعصر او سعی در آن داشتند که نقاشی را به ناب ترین حال خود برسانند، آنها بر آن بودند که این نکته را گوشزد کنند که آنچه مهم است، ذات هنر نقاشی است و نه صرفا قدرت بازنمایی که در یک عکس هم می توان آن را داشت.

آنها معتقد بودند که نقاشی صرفا بازنمایی پیرامون نیست و پس از آثار پیکاسو که نوع نگاه جدیدی را وارد نقاشی کرده بود، کار آنها در این نوع بیان راحت تر شده بود.

پیکاسو یک پرسپکتیو ساده و مشخص را از نقاشی گرفته بود و آنها در پی گرفتن تصویر از نقاشی بودند. جکسون پولاک علاوه بر این در تکنیک خود نیز به جای نقاشی پشت سه پایه بوم خود را بر زمین پهن می کرد و رنگ ها را آیین وار و مانند رقص بر بوم روی پارچه بوم می ریخت.

سبک کار پولاک و همگامان او را اکسپرسیونیسم انتزاعی می نامند، هنرمندانی که بسیار بیانگرا و آزاد با نقاشی و رنگ برخورد می کردند. آنها داستانی نداشتند و احساس و بیان لحظه خود را روی بوم می آوردند.