شهرنشینی در دوران اسلامی گسترش پیدا کرد و بسیاری از شهرهای کوچک قدیمی توسعه یافتند و تعدادی شهر جدید در برخی از نواحی کشور به ویژه در نواحی مرزی یا ارتباطی ساخته شد. در بعضی شهرها فضایی باز برای بازار در نظر گرفته شد و فروشندگان و پیشه وران در آنجا به فعالیت مشغول شدند. به عبارت دیگر، فضایی به صورت بازارگاه در نظر گرفته می شد که جای ثابتی برای افراد وجود نداشت اما به تدریج پس از گسترش یافتن این شهرها کم کم فضاهایی به صورت دکان های ساخته شده در بازار بنا شد و بازاری دائمی در بخشی از شهر شکل گرفت.

بر پایه اطلاعات موجود در منابع تاریخی از اواخر قرن اول هجری به بعد در بسیاری از شهرهای جدید و کمابیش همه شهرهای قدیمی بازارهایی دائمی با فضاهای ساخته شده وجود داشت. در این نوع بازارها هر صنف در بخشی از راسته اصلی یا در یکی از راسته های فرعی جای داشت و به عبارت دیگر هر نوع کالا در محل معینی عرضه می شد به طوری که حجاج در سال 85ق به هنگام ساخت شهر واسط برای هر صنف در بازار، راسته جداگانه ای در نظر گرفت. به این ترتیب در اوایل دوره اسلامی هریک از اجزا و عناصر اصلی بازار در ادوار قبل از اسلام که به تنهایی وجود داشت به تدریج به سوی الگوی جدیدی تمایل پیدا کردند. آن عناصر «در همه پیوندها، یکپارچگی، ترتیب و آرایش خاص فضایی این اجزا، تقسیم بندی اصناف و سازماندهی اقتصادی، همه اینها به صورت یک مجموعه به هم پیوسته و مرتبط در قلب شهر از آفرینش های اوایل دوره اسلامی است.» در روند استحاله شکل شهرهای دوره ساسانی به شکل شهرهای دوره اسلامی، عناصر اصلی شهر دوره ساسانی در منطقه ربض (شهر بیرونی دوره ساسانی) در نظمی جدید آرایش یافتند.

در الگوی جدید بازارها در ارتباط نزدیک با مقر سیاسی و مسجد جامع جدید شهر قرار می گرفت. علاوه بر بازار که از فشار درونی به منطقه ربض انتقال می یافت، مسجد جامع نیز در پیروی از الگوی نظام یافته شهر دوره اسلامی با بازار مجموعه ای به هم پیوسته را تشکیل می دادند و از آنجا که شکل بازارها و مسیر امتداد آنها در شهرها از جهت راه های ارتباطی و شوارع اصلی شهر پیروی می کرد، مسجد جامع، به عنوان مرکز مهم مراجعه مردم، به پیروی از الگوی مسلط به مجاورت با بازار تمایل پیدا می کرد. از این رو، در این دوره مسجد در قلب بازار شهر استقرار می یابد. چنان که گفته شد کالبد قدرت سیاسی به صورت غالب، به صورتی در شهرها استقرار می یافت که حداقل یکی از دهانه های اصلی بازار به ارگ می رسید. در واقع مجموع سه عنصر کالبدی که نشان دهنده مناسبات اقتصادی سیاسی و مذهبی در کالبد شهر محسوب می شوند انعکاسی از مبانی فکر و اعتقادی جامعه ایران در دوران اسلامی بود.

شهر دیترویت در ایالت میشیگان آمریکا سال 2013 به دلیل مسائل و بحران های مالی به طور رسمی اعلان ورشکستگی کرد. این شهر در تاریخ 24 جولای 1704 با همت آنتوان دلا موت کادیاک و حزب مهاجران تاسیس و در طول قرن نوزدهم به یکی از قطب های صنعتی در مرکز دریاچه های بزرگ تبدیل شد. با گسترش صنعت خودروسازی در اوایل قرن بیستم، شهر و حومه آن سریعا رشد کرد و در دهه 1940 در رتبه چهارم شهرهای بزرگ ایالات متحده قرار گرفت.

با این حال، پیشرفته و ماشینی شدن صنایع باعث شده است که این شهر از اواخر قرن بیستم تا به کنون جمعیت زیادی را از دست بدهد؛ به طوری که از جمعیت 1.850.000 نفری این شهر در سرشماری سال 1950، 60 درصد کاهش یافته است.اریک اسکورسون، استاد دانشگاه دولتی میشیگان دلایل ورشکستگی دیترویت را چنین برمی شمارد: «ورشکستگی دیترویت موضوعی آنی نیست. دیترویت یک شهر صنعتی بود. به خلاف شیکاگو، نیویورک و شهرهای دیگر که اقتصادی چندگانه دارند، دیترویت تنها به صنعت اتومبیل سازی وابسته بود. با از بین رفتن تدریجی این صنعت و صنایع جانبی آن در 50 سال اخیر مشکلات شهر نیز به تدریج شروع شد. مشکل اصلی از کاهش فروش اتومبیل آغاز شد. با پایین آمدن ارزش خانه ها، محدودیت های مالی برای وام های بانکی افزایش یافت. بیش از هر جای دیگر ایالت میشیگان از این بابت صدمه دید.

در 10 سال اخیر میشیگان دوران رکود بزرگی را تجربه کرد که با دیگر شهرهای بزرگ آمریکا قابل قیاس نیست. مقامات منتخب شهر نیز به این روند واکنش کافی نداشتند. دیدگاه پروفسور رابین بویل، استاد برنامه ریزی شهری درباره ورشکستگی دیترویت و آینده آن چنین است: «بسیاری از ساکنان دیترویت یا به حومه شهر رفتند یا ایالت را ترک کردند. آنها اوضاع مالی مناسبی ندارند که در محل زندگی خود بمانند. بنابراین برای یافتن کار یا به حومه می روند یا به شهرهای دیگر. البته به رغم وضعیت بد اقتصادی امیدهایی برای بهبود اوضاع وجود دارد. جنرال موتورز به اینجا نقل مکان کرده است. مرکز شهر دوباره زندگی اقتصادی را از سر گرفته و سرمایه گذاری در بخش ساختمان افزایش خواهد یافت.» دیترویت پس از اعلام ورشکستگی با به دست گرفتن امور مالی شهر توسط دولت در سال 2015، موفق به خروج از بحران شد.