عاشورا یک حرکت نمادین و سمبولیک برای بیداری وجدان است. امام حسین(ع) خواستند تلنگری به وجدان ها و فطرت های آدمیان روزگار خود بزنند و آنها را بیدار کنند تا زنگار غفلت آنها را نگیرد: از این رو این حرکت را به عنوان یک انقلاب درونی ایجاد کردند.

انقلاب امام حسین (ع) اگر در درون اتفاق نمی افتاد در بیرون هم واقع نمی شد. با این مقدمه می توان چنین نتیجه گرفت که شروع انقلاب حسینی از درون انسان است و این امر یک نکته مهم در شناخت ماهیت عاشورا به حساب می آید.

نکته دوم این است که متاسفانه ما فقط ظاهر عاشورا را گرفته ایم و از باطن آن غافلیم. مابیشتر در طول تاریخ به ظواهر عزاداری می پردازیم و جان مایه اصلی نهضت عاشورا که اخلاق، عرفان، معرفت، انسان شناسی، بیداری وجدان است را رها کرده ایم. در مقابل به یکسری آداب و رسوم ظاهری بسنده می کنیم و فکر می کنیم که تعظیم عاشورا کرده و تعزیت امام حسین(ع) را برپا کرده ایم.

مداحان و خطبای ما بیشتر به یکسری ظواهر عاشورا می پردازند. ما عزاداران هم صرفا به اینکه لباس مشکی بپوشیم، چند روز محرم را به رنگ عزا درآوریم و در محافل و منازل پرچم سیاه آویزان کنیم را در تعظیم عاشورا کافی می دانیم. حال آنکه جان مایه و جوهره عاشورا انقلاب درونی، معرفت، توبه از گناه و روی آوردن به اخلاق و عواطف و ارزش های انسانی است.

اینها نکات مهمی است که ما از آن غفلت داریم و می بینیم با اینکه سالیان سال و قرن هاست عاشورا را عزاداری می کنیم امروزه اخلاقیات جامعه ما و سیاستمداران و حکومتداران ما در آن تراز حسینی نیست.

چرا عاشورا کارکرد اخلاقی خود را نشان نمی دهد؟ این عیب و اشکال در ماست که گاهی عاشورا را در حد یک مراسم صرفا ظاهری و قشری تنزل داده ایم و به محتوای آن نپرداخته ایم. به نظر می رسد باید این محافل در ما انقلاب درونی را ایجاد کند که یک جامعه اخلاقی در تراز امام حسین(ع) داشته باشیم.

جامعه ای که پیام عاشورا را به واقع در تمام سال پیگیری و پیاده کند و به اخلاق حسینی و پیام عاشورا همواره نزدیک باشد.