آرشیو دوشنبه ۲ مهر ۱۳۹۷، شماره ۴۴۳۰
تاریخ و اقتصاد
۳۰

گاهشمار

اعتصاب کارگران پالایشگاه نفت آبادان

سهم 20 درصدی صنعت نفت ایران ازتولید نفت اوپک در سال 1357، کشور راپس از عربستان در مقام دومین صادرکننده بزرگ نفت جای داده بود. صنعت نفت ایران علاوه بر تولید حدود 6 میلیون بشکه نفت خام در روز، دارای بزرگ ترین پالایشگاه نفت جهان در آبادان هم بود. چنین صنعتی با گستردگی و سودآوری بالا، علاوه بر اینکه شاه را در رویای دستیابی به دروازه های تمدنی بزرگ فرو برده بود، قدرت های بزرگ از جمله آمریکا را نیز تحریک کرده بود تا برای افزایش هژمونی خود در منطقه سرشار ازمنابع انرژی خاورمیانه، بیش از گذشته به ایران توجه داشته باشد. چنین وضعیتی همزمان با اوج گیری اعتراضات داخلی در ایران نسبت به حکومت پهلوی به زودی بار دیگر سرنوشت ایران را به صنعت نفت پیوند زد.

بعد از واقعه هفده شهریور، اعتصابات سراسری کشور را دربرگرفت. با این همه اعتراض کارکنان شرکت نفت تاثیر چشمگیرتری داشت. یک روز بعد از رخداد جمعه خونین، ابتدا صدها نفر از کارکنان پالایشگاه تهران و روزهای بعد کارکنان پالایشگاه های تبریز، آبادان، اصفهان و شیراز اعتراض خود را اعلام کردند. اعتراضاتی از این دست البته در آغاز تاثیر چندانی بر کیفیت صدور نفت نداشت، اما زمانی که کارکنان صنعت نفت آبادان و اهواز دست به اعتصاب زدند، وضعیت تا حدودی دگرگون شد. روز دوم مهر 1357 صدها نفر از کارگران و کارمندان پالایشگاه نفت آبادان دست به اعتراض زدند و این اتفاق تاثیر مهمی در تحولات سیاسی منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی در بیست ودوم بهمن همان سال داشت. اعتصاب کارکنان صنعت نفت، تولید و صادرات نفت ایران را کاهش داده بود به گونه ای که در آن برهه «شریف امامی» نخست وزیر وقت اذعان کرد که این واقعه روزانه 57 میلیون دلار از درآمد ارزی کشور را کاهش داده است.

خبر اعتصاب کارگران پالایشگاه آبادان به دلیل اهمیت جهانی این پالایشگاه همان شب از طریق رادیوهای خارجی پخش شد. در پی این رویداد حکومت برای کنترل اوضاع در آبادان و 9 شهر دیگر حکومت نظامی اعلام کرد. این اعتصاب و تحصن با دخالت نیروهای نظامی به خشونت کشید. به دنبال اعتصاب کارمندان و کارگران پالایشگاه آبادان، چندروز بعد، کارکنان اداره مرکزی شرکت نفت نیز به پشتیبانی از کارکنان پالایشگاه دست از کار کشیدند. اعتصاب کنندگان که در حدود 3 هزار نفر بودند، خواستار عدم دخالت نظامیان در پالایشگاه و سایر قسمت های صنعت نفت شدند. اعتصاب کنندگان همچنین خواستار 50 درصد افزایش حقوق خود شدند. همان روز ها «تابان سر»، رئیس پالایشگاه آبادان و سایر مقامات صنعت نفت در این شهرستان اعلام کردند خواسته های کارمندان و کارگران موردتوجه قرار دارد و تبعیضات موجود از بین خواهد رفت. رئیس پالایشگاه آبادان از طرف خود و هیات مدیره شرکت نفت از واقعه پالایشگاه و دخالت ماموران ابراز تاسف کرد. سپس با پیوستن کارکنان پالایشگاه تهران و در پی آن اعتصاب همگانی کارکنان و کارمندان صنعت نفت، پالایشگاه های سراسر کشور در معرض تعطیل شدن قرارگرفت.

بنیان گذاری باشگاه استقلال

باشگاه فوتبال استقلال تهران اوایل مهر ماه سال 1324 به دست چهار جوان نظامی به نام های میرزایی، اصغرنواب، خشایار و عنایت الله جانان پور در خیابان فردوسی تهران بنیان نهاده شد.

این باشگاه تا پیش از برگزاری رقابت های سراسری فوتبال در ایران در دهه 1350 خورشیدی و سپس در زمان جنگ ایران و عراق در دهه 1360، در جام های استان تهران، جام باشگاه ها و جام حذفی تهران بازی می کرد. رقبای اصلی باشگاه در آن جام ها در ابتدا تیم های شاهین و دارایی و بعدتر تیم های پاس و پرسپولیس بودند. این باشگاه با چهارده قهرمانی در جام باشگاه های تهران پرافتخارترین تیم این جام و با چهار قهرمانی در جام حذفی باشگاه های تهران دومین تیم پر افتخار این جام محسوب می شود. یک قهرمانی در سوپر جام تهران 1373 دیگر قهرمانی استانی این باشگاه است و در مجموع استقلال با نوزده قهرمانی پرافتخارترین تیم جام های استان تهران است.

زمان ورود فوتبال به ایران دقیقا مشخص نیست. برخی محققان گفته اند ملوانان انگلیسی که در بنادر جنوب ایران رفت وآمد داشته اند این ورزش را با خود به ایران آورده و برخی نیز می گویند این بازی توسط کارکنان شرکت نفت انگلیس و ایران رواج یافته است. اسناد نشان می دهد که از سال 1918 میلادی در پی تاسیس مدرسه آلمانی ها فوتبال به سبک امروزی در ایران بازی می شده است. در اواخر دوره سلطنت احمدشاه قاجار، لایحه ای به مجلس شورای ملی وقت برده شد که به موجب آن قانون ورزش در مدرسه اجباری شد.