آرشیو پنجشنبه ۵ مهر ۱۳۹۷، شماره ۴۴۳۳
باشگاه اقتصاددانان
۵
پرسش امروز

افول اوپک

در هفته های اخیر اخبار بازار نفت توجه بیشتری را به خود جلب کرده، زیرا تمامی کشورها به نوعی به این ماده خام وابسته هستند. رشد قیمت نفت به کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان منجر می شود و تولیدکنندگان نباید تصور کنند درآمدهای عظیم کنونی برای همیشه وجود خواهد داشت. اما همزمان با رشد قیمت نفت که حاصل چند عامل از جمله تحریم ایران، کاهش تولید نفت ونزوئلا، رشد تقاضا و محدود بودن مازاد ظرفیت تولید است، موضوعات مهم دیگری مورد توجه قرار گرفته اند. یکی از این موضوعات، تغییر ساختار بازار نفت و دگرگون شدن اوپک است.

کاهش سهم اوپک از تولید نفت در جهان یک نشانه از ضعف این سازمان در اثرگذاری بر بازار است. افزایش تولید نفت شیل در آمریکا و چند کشور دیگر، حرکت اقتصادهای توسعه یافته به سمت استفاده از انرژی های پاک، افزایش نفوذ روسیه در بازار نفت و تنش های عمیق سیاسی و ژئوپلیتیک بین اعضای اوپک عواملی هستند که به دگرگونی اساسی اوپک در آینده منجر خواهند شد. در باره آنچه بر سر اوپک خواهد آمد دیدگاه های مختلف مطرح شده است. عده ای معتقدند در آینده این سازمان باقی خواهد ماند اما تاثیر آن بر بازار و قیمت ها به شدت کاهش خواهد یافت درحالی که عده ای معتقدند به زودی اوپک و برخی دیگر از تولیدکنندگان نفت به ویژه روسیه کارتلی جدید تشکیل خواهند داد و در عمل، تاثیر برخی اعضای اوپک که تولید کمتری دارند به شدت کاهش می یابد. در این سناریو، محور روسیه - عربستان شکل خواهد گرفت و در آینده، این دو کشور در کنار برخی تولیدکنندگان دیگر، سیاست های مورد نظر خود را در بازار نفت اجرا خواهند کرد. در مطالب حاضر به وضعیت کنونی بازار نفت، احتمال های مختلف در باره آینده اوپک، سیاست های عربستان و روسیه در بازار نفت و تغییراتی که از پیش در بازار و نقش بازیگران آن رخ داده اشاره شده است.