آرشیو دوشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۷، شماره ۴۴۴۸
تاریخ و اقتصاد
۳۰

گاهشمار

راه اندازی رصدخانه دیلمی

15 اکتبر سال 987 ه.ش رصدخانه دیلمی ایران به مدیریت ابوسهل کوهی طبری آغاز به کار کرد. ابوسهل کوهی، ریاضیدان و ستاره شناس ایرانی سده دهم میلادی/ چهارم هجری و اهل مازندران بود. او کتابی درباره نواقص مسائل ارشمیدس نوشت و اولین بار اقدام به محاسبه نصف النهار کرد. به گفته محققان «کوهی علاوه برآنکه منجمی دقیق و زبردست بود، در ریاضیات، به خصوص هندسه مقامی شامخ داشت.

جورج سارتن نوشته است: کوهی هم خود را مصروف آن عده از مسائلی کرد که ارشمیدس و آپولونیس طرح کرده بودند و منجر به معادلات بالاتر از درجه دوم می شد و بعضی از آنها را حل کرد و شرایط قابل حل بودن آنها را مورد بحث قرار داد.تحقیقات او دراین باره از بهترین آثار هندسی است. از تفحص در آثار ریاضی کوهی، معلوم می شود که وی در ریاضیات تبحر کامل داشته است. عده ای از بزرگ ترین ریاضیدانان دوره اسلامی به آثار و تالیفات وی استناد و اشاره کرده اند.ابوریحان بیرونی در کتاب قانون مسعودی، ابوسهل بیژن کوهی را از برجستگان زمان خود در هندسه نامیده است. گذشته از آثار ارزشمند او که به صورت دست نوشته های متعدد موجودند و تصحیح و ترجمه شده اند، برخی از آثار او مفقود شده است.

کلنگ زنی ایستگاه راه آهن تهران

23 مهر 1306 کلنگ احداث ایستگاه راه آهن تهران به زمین زده شد. معمار اصلی ایستگاه راه آهن یک مهندس اوکراینی به نام ولادیسلاو ولادیسلاوویچ گارادیتسکیی بود که در سال 1863 متولد شده و در سال 1920 به لهستان مهاجرت می کند.

او سپس از طرف یک شرکت آمریکایی برای احداث ایستگاه راه آهن تهران به ایران دعوت می شود و در سال 1930 در تهران فوت می کند و در گورستان ارامنه تهران به خاک سپرده می شود. البته کریم طاهرزاده بهزاد (متولد 1276 تهران - برادر مینیاتوریست مشهور حسین بهزاد) بر کار نظارت داشته است. وی در ترکیه به تحصیل پرداخت و فارغ التحصیل دانشکده فنی استانبول بود. در سال 1297 به برلین رفت و پس از پایان تحصیلات در سال 1306 به ایران بازگشت.بنای ایستگاه مرکزی راه آهن، با الهام از عظمت و شکوه معماری ایران باستان، با استفاده از شیوه اکسپرسیونیسم آرمان گرا ساخته شد. ورودی ایستگاه مرکزی وسیع است و این ریتم از طریق پنجره ها، بازشوها و جرزهای سراسری دیوارها نیز کاملا آشکار است. ایستگاه از پی تا سقف با آهن و سیمان ساخته شده است و پنجره های آن از برنز و آهن ونمای خارجی آن از سنگ سفید تراورتین است که از معدن سنگ پل سفید استخراج شده است.

اعتصاب در کارخانه ها

23 مهر 1357 کارکنان کارخانه سیتروئن، نیروگاه اتمی، زغال سنگ دامغان، نساجی یزد، پالایشگاه شیراز و آب و برق منطقه ای کرمان دست به اعتصاب زدند.

خودکشی ژنرال محبوب

صبح روز 14 اکتبر 1944 دو ژنرال آلمانی به نمایندگی از هیتلر با ژنرال «اروین یوهانس اویگن رومل» فرمانده نیروهای آلمانی، ملقب به «روباه صحرا»، «مارشال مردم» و «رومل 88» که توانسته بود به پیروزی های بزرگی در شمال آفریقا و فرانسه در طول جنگ جهانی دوم دست پیدا کند، دیدار کردند. بهانه این دیدار بررسی ماموریت جدید رومل بود اما موضوع اصلی آن تعیین سرنوشت او بود. مدتی قبل یک دادگاه نظامی مرکب از سه ژنرال ارتش آلمان غیابا رومل را محاکمه و محکوم به خیانت کرده بود. در نتیجه شکست هایی که رفته رفته ضعف آلمان را آشکار می کرد، در درون ارتش این کشور زمزمه هایی به منظور کودتا علیه هیتلر آغاز شده بود.

محبوبیت رومل در بین مردم آلمان و رده نظامی بالای او در ارتش آلمان (فیلد مارشالی) کودتاچیان را به جلب حمایت او مایل کرده بود. رومل مخالف قتل هیتلر بود اما اعتقاد داشت برای نجات آلمان باید او را دستگیر و محاکمه کرد. در پایان رومل موافقت کرده بود که در صورت کودتا در برلین از کودتاچیان حمایت کند و گفته بود که «کودتاچیان برلین می توانند روی او حساب کنند.» سخنی که با دستگیری چند نفر از کودتاچیان و زیرشکنجه های گشتاپو از سوی آنان فاش شده بود و در نتیجه هیتلر را مطمئن ساخته بود که ژنرال محبوبش در این ماجرا دست داشته است. رومل از افسران محبوب و معتبر ارتش آلمان بود و کشتن او توسط هیتلر وجهه مناسبی نداشت. بنابراین نمایندگان هیتلر در ملاقاتی که با رومل داشتند، ضمن آگاه کردن وی از اتهامش در مورد خیانت، دو راهکار پیش روی او قرار دادند. نخست آنکه محاکمه نظامی را بپذیرد یا در قبال تضمین امنیت خانواده اش و حفظ افتخارات نظامی اش تن به خودکشی بدهد. رومل راه دوم را برگزید و پس از خداحافظی از خانواده اش به جنگلی در نزدیک محل اقامت خود رفت و با خوردن کپسول سیانور در سن 52 سالگی به حیاتش خاتمه داد.