رسانه ها در عصر امروز از مهم ترین ابزارهای اطلاع رسانی محسوب می شوند و هر کدام از آنها به نحوی بر فرآیند دریافت اطلاعات، تحلیل، انتقال واقعیات و… تاثیر می گذارند. بسیاری از جامعه شناسان بر این باورند که وسایل ارتباطی در کنار آموزش های رسمی کارایی اصلی خود را نمایان می کنند. افراد با سواد رسانه ای این امکان را در اختیار خواهند داشت تا پیام های پیچیده در برنامه های تلویزیون، رادیو، روزنامه ها، مجلات، کتاب ها، بیلبوردهای تبلیغاتی، اینترنت و سایر ابزارهای مشابه را درک کنند. با این نوع سواد افراد همچنین می توانند برای خود رسانه اختصاصی ایجاد کنند تا به عنوان مثال در وبلاگ یا سایت خبری شخصی حضور رسانه ای فعال داشته باشند.

براساس آنچه که کارشناسان می گویند، ترویج سواد رسانه ای در یک جامعه باعث می شود مردم درک بهتری از پیام های رسانه ای داشته باشند، هدف رسانه از انتقال یک پیام را تشخیص دهند، هرگونه تعصب و نشر اطلاعات نادرست را شناسایی کنند، قسمتی از خبر یا روایتی که سانسور شده است را کشف کنند، پیام های رسانه ای را برحسب باورها و ارزش های شخصی ارزیابی کنند و پیام رسانه ای درست را با نظر و صلاحدید خود ایجاد کنند.

در جامعه ای که سواد رسانه ای ترویج داده می شود بستر تفکر انتقادی و مشارکت فعال در جامعه به وجود می آید. هدف از آشنایی مردم با سواد رسانه ای این است که به اطلاعات درست دسترسی بیشتر داشته باشند، بتوانند پس از دریافت اطلاعات آنها را تحلیل کنند، صحت و درستی اطلاعات را تشخیص دهند و در نهایت با آزادی کامل اخبار و اطلاعات مورد نیاز خود را گزینش کنند. جامعه شناسان بر این باورند که آموزش سواد رسانه ای حتی می تواند در بخش های دیگر از جمله جلوگیری از مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی، رفتارهای خشونت آمیز، نژادپرستی، تبعیض و… هم تاثیرگذار باشد.

در مجموع می توان گفت سواد رسانه ای یکی از کاربردی ترین و مهم ترین ابزارهای زندگی هزاره سوم محسوب می شود که در زندگی عمومی مردم به درک چگونگی ایجاد فرهنگ توسط رسانه ها و انحصارطلبی رسانه ای می انجامد و افراد به کمک آن می توانند رسانه مورد اعتماد خود را برگزینند. در این زمینه مفاهیم مختلف و کاربردی وجود دارد که مردم با شناخت آنها می توانند تعامل بهتری با رسانه های پیرامون خود برقرار کنند.