آرشیو دوشنبه ۷ آبان ۱۳۹۷، شماره ۴۴۶۰
تاریخ و اقتصاد
۳۰

واکاوی

افتتاح روابط ایران و فرانسه

فرانسوی ها از زمان آقامحمدخان به فکر تجدید ارتباط با ایران افتاده و دو تن از دانشمندان طبیعی دان خود را به نام «برونیر» و «الیویه» در ظاهر به عنوان تحقیقات در رشته علوم طبیعی از راه استانبول به ایران اعزام داشتند.

این دو تن نامه ای از «ورنیاک» سفیر فوق العاده جمهوری فرانسه در دربار عثمانی برای حاج ابراهیم خان اعتمادالدوله صدراعظم ایران آوردند که در آن از تمایل فرانسوی ها به تجدید روابط دولتین ایران و فرانسه که پس از انقراض صفویه قطع شده بود صحبت شده بود. حاج ابراهیم خان به مناسبت گرفتاری های آقامحمدخان در جنگ های داخلی و فتح خراسان، جوابی مبنی بر تمایل متقابل ایران نسبت به این امر، به نامه مزبور داد و قضیه به همین جا خاتمه یافت.فرانسوی ها مجددا از راه دیگر داخل شدند و هنگامی که «اسماعیل خان بیات» برای رسیدگی و چاره کار هجوم وهابی ها به عتبات عالیات و قتل عام مردم کربلا، مامور عراق شده بود، «داود» نامی را که از بازرگانان ارمنی و در کار تجارت با فرانسه بود با نامه هایی به نزد او فرستادند و داود به نام فرستاده دولت فرانسه به همراهی اسماعیل خان بیات به تهران آمد اما این شخص نیز مورد توجه واقع نشد و یک علت آن این بود که در آن زمان در دربار ایران کسی به زبان و خط فرانسه آشنایی نداشت و ماموران ایران نمی توانستند از مطالب نامه ها اطلاعی حاصل کنند.

منبع: حسین محبوبی اردکانی، تاریخ موسسات تمدنی جدید در ایران، انتشارات دانشگاه تهران، 1370.
روسیه علیه مجاهدان مشروطه

با اینکه سفارت سنیه سابقا مکرر جلب دقت اولیای دولت علیه ایران را به رفتار مضر [و] ناگوار باقرخان و ستارخان در تبریز نموده و اظهار داشته بود که تا مشارالیهما از آذربایجان تبعید نشوند، به هیچ وجه من الوجوه نظم و امنیت دائمی در آنجا برقرار و موجود نخواهد شد، مجددا هم زحمت افزاست که به موجب اطلاعاتی که این روزها از تبریز، به سفارت رسیده، وضع آنجا باز مغشوش و روزبه روز هم بدتر شده، بر ضدروس تحریکات می نمایند، به طوری که اگر فورا اقدامات موثره صحیحه برای اخذ اسلحه از دستجات و کسان ستارخان و باقرخان به عمل نیاید و خودشان از آنجا تبعید نشوند ممکن است هر روز یک مفسده و اغتشاش بزرگی برپا شود. بنابراین عقیده اولیای دولت اعلیحضرت امپراتوری بر این است، حال که در تبریز دسته قابلی از قشون دولت علیه ایران موجود می باشد، موقع مناسب این کار است و اولیای دولت اعلیحضرت امپراتوری منتظر اقدامات فوریه صریحه هستند، زیاده زحمت افزا نمی شود. [مهر سفارت روسیه]

منبع: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه، پژوهشی از فاطمه قاضی ها