آرشیو شنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۷، شماره ۵۲۴۱
زندگی: سلامت
۱۴
سلامت و ایمنی غذا

کباب خوئک و خوش گوشت

دکتر بهادر حاجی محمدی (بازرس انجمن علمی بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران)

مصرف کبابی اندام های گوشتی دام ها نظیر جگر، دل و قلوه در کشور ما بسیار پرطرفدار است. اندام های یادشده اگر از حیوانات سالم تهیه شوند و مراحل توزیع، نگهداری و طبخ آنها بدرستی و کامل انجام شود بسیار مغذی بوده و مصرف آنها توصیه می شود.

اما در کشور ما مصرف کبابی اجزای دیگری از دام ها نیز رایج است که در مورد سلامت و ارزش تغذیه ای آنها تردیدهای جدی وجود دارد که معروف ترین آنها خوئک و خوش گوشت است. باید دقت کرد خوئک یا sweetbread از نظر نوع بافت با خوش گوشت یا lamb runners متفاوت است.

خوئک شامل دو نوع مختلف است. یکی خوئک گردن است که از اندام تیموس دام ها تهیه می شود. خوئک دل نیز نوع دیگری است که از لوزالمعده یا پانکراس دام ها حاصل می شود. اندام تیموس جزئی از سیستم ایمنی بدن پستانداران بوده و وظیفه تولید و ترشح سلول های دفاعی بدن را برعهده دارد. اندام لوزالمعده نیز در تولید انسولین و تنظیم قند خون نقش دارد. بنابراین خوئک اساسا از بافت های غده ای دام ها به دست می آید. بافت های غده ای حاوی ترکیبات و آنتی ژن های مختلفی بوده و لذا مصرف آنها ممکن است ناسازگار با بدن انسان باشد. همچنین برخلاف گوشت دام ها، خوئک عمدتا حاوی پروتئین های بافت همبندی بوده که ارزش تغذیه ای بسیار کمی دارد. خوش گوشت به قسمت هایی از روده دام ها گفته می شود که چربی زیادی اطراف آن را فرا گرفته است. این قسمت از روده حیوانات در برخی کشورهای جهان برای تهیه پوشش های سوسیس کاربرد دارد. سطح داخلی بافت روده با مدفوع در تماس است. بنابراین در صورتی که مراحل پاکیزه سازی روده بخوبی انجام نشود یا اگر کباب کردن خوش گوشت به صورت کامل و با حرارت کافی صورت نگیرد، خطر ابتلای مصرف کنندگان به بیماری های عفونی و میکروبی وجود دارد. گفتنی است خوش گوشت نیز همانند خوئک ارزش تغذیه ای ناچیزی دارد.

مهم ترین علت پرطرفدار بودن خوئک و خوش گوشت، لذیذ بودن آنهاست؛ اما لذیذ بودن این محصولات صرفا به دلیل مقادیر زیاد چربی های اشباع و مضر است که می تواند موجب بیماری های قلبی و عروقی و افزایش کلسترول خون شوند.