ورود دنیس رایت و بازگشایی سفارت انگلیس

دنیس رایت، دیپلمات انگلیسی، اوایل آذرماه 1332 چهار ماه پس از کودتا علیه دولت مصدق همراه با 14 دیپلمات و کارمند، برای بازگشایی سفارت انگلستان در تهران، وارد ایران شدند.

در همین روز عبدالله انتظام وزیر امورخارجه اعلام کرد: «ایران مایل به تجدید مناسبات با انگلستان است به شرط اینکه انگلستان خودش را با نظریات ایران درباره مساله نفت تطبیق بدهد و این مساله را با روحیه انصاف و احترام متقابل تلقی کند.» یازده روز بعد اعلامیه دو دولت مبنی بر تجدید مناسبات سیاسی انتشار یافت. در بیانیه ای که از سوی دولت زاهدی انتشار یافت، آمده بود: «دولتین انگلیس و ایران تصمیم گرفته اند روابط سیاسی برقرار سازند و هریک به زودی سفیر به کشور دیگر اعزام دارند. سپس در نزدیک ترین موقعی که مورد موافقت طرفین باشد، در باب حل اختلافات مربوط به نفت که اخیرا موجب تیرگی روابط بین آنها شده باشد، شروع به مذاکره کنند و به این طریق دوستی دیرینه خود را محکم سازند.» زاهدی برای اینکه احساسات مردم را تحریک نکند به لندن پیشنهاد کرد جمله ای در اعلامیه مشترک مربوط به تجدید مناسبات بین دو کشور به شرح ذیل بگنجانند: «با در نظر گرفتن احساسات ملی مردم ایران درباره منابع طبیعی کشورشان باید به راه حلی دست یافت که براساس عدالت و انصاف و شرافت باشد و منافع هر دو طرف را حفظ کند.» در همان روز ژنرال زاهدی، نخست وزیر دولت کودتا، در یک نطق رادیویی تجدید مناسبات ایران و انگلستان را امری ضروری و لازم اعلام کرد.

30 آبان سال 1300ه. ش مجلس شورای ملی، لایحه دولت مبنی بر واگذاری امتیاز اکتشاف و استخراج نفت شمال ایران به شرکت نفتی آمریکایی «استاندارد اویل» را تصویب کرد که این مصوبه با اعتراض شدید دولت انگلستان رو به رو شد.

زلزله ویرانگر نیشابور

یکم آذرماه سال 646 ه.ش زمین لرزه ای بزرگ، شهر تاریخی نیشابور را ویران کرد. بنا به گزارش های مورخان از قرن سوم تا آگوست 1928 میلادی، نیشابور در محاصره زلزله بوده است.

بر این اساس، میانگین فاصله زمانی بین دو زلزله در طول 1648 سال (از قرن سوم میلادی)، 63 سال است. یعنی نیشابور با میانگین هر 63 سال یک بار، بر اثر زلزله ویران شده است. بررسی های انجام شده بیانگر تخریب کامل شهر نیشابور بر اثر زمین لرزه بزرگ قرون ششم و هفتم هجری در پهنه باختری نیشابور است. چارلز ملویل، با نوشتن کتاب «زلزله ها در تاریخ نیشابور» این بخش از تاریخ نیشابور را برای اولین بار در غرب مطرح کرد. بنابه نظر وی دو چیز شهر باعث کمرنگ شدن جایگاه شهر نیشابور و نقش آن شده است: جنگ ها و زلزله ها.

بازگشت میرویس به قندهار

«میرویس» بزرگ قندهاری ها که برای تظلم از جور و ستم عبدالله خان حکمران اعزامی دولت صفویان رنج سفر به اصفهان را بر خود هموار کرده بود ولی موفق به دیدار شاه سلطان حسین نشده بود 19 آبان 1078 هجری خورشیدی (19 نوامبر سال 1699) با دست خالی به قندهار بازگشت و سران طوایف ناحیه را به باغ خود دعوت کرد و وجود ضعف در ارکان دولتی و رواج فساد اداری و چاپلوسی در دربار صفویان را برایشان بیان داشت و گفت که شاه در محاصره عده ای کوته نظر آزمند قراردارد و کسی نمی تواند، حتی برای تظلم به او دسترسی یابد و احکام انتصابات خرید و فروش می شود و دلسوز وجود ندارد. این آغاز برنامه ریزی افغان ها برای حمله به حکومت مرکزی بود که چند سال بعد به فتح اصفهان انجامید.