بررسی نظام سنتی جامعه ایرانی و تحولاتی که در اواخر سده گذشته و اوایل سده کنونی هجری قمری در آن روی داده ما را به نتیجه گیری هایی درباره موانع تاریخی رشد سرمایه داری نوین صنعتی و مردم سالاری در جامعه ایرانی هدایت می کند. موانع تاریخی رشد سرمایه داری نوین صنعتی و مردم سالاری در ایران به طور عمده، از ترکیب دو دسته پدیده ها و نهادهای داخلی و خارجی سرچشمه می گیرند. موانع داخلی رشد سرمایه داری را باید درخصوصیات شیوه های تولید شهری، روستایی و ایلی و نظام سیاسی و اجتماعی حاصل از آن جست و جو کرد. حال آنکه موانع خارجی رشد سرمایه داری از وضعیت نیمه استعماری و تحولات اقتصادی و سیاسی جامعه ایرانی در شرایط سلطه استعماری مایه می گیرند.