حسن رشدیه، بنیان گذار آموزش نوین در ایران

«میرزاحسن رشدیه» در سال 1229 شمسی چشم به جهان گشود. او موسس نخستین مدرسه نوین در ایران است. او از همان جوانی سر در نشریات ممنوعه ای داشت که از خارج به ایران می آمدند و از جمله در تبریز پخش می شدند. «حبل المتین» و «ثریا» از جمله نشریاتی بودند که میرزای جوان آنها را مطالعه می کرد. در پی مطالعه چنین نشریاتی بود که ضرورت سوادآموزی را فهمید.

با کمک مالی پدرش به دارالمعلمین بیروت رفت و طی اقامتی دوساله در آنجا تلاش کرد عربی و فرانسه بیاموزد. سپس به استانبول رفت و در آنجا نیز از مدارس مدرن آن شهر بازدید کرد و اساسا لقب «رشدیه» که میرزا حسن به آن مشهور شد برگرفته از نام گونه ای از مدارس نوین در استانبول بود. او آموزش و پرورش مدرن را به چشم دیده بود و سخت در شوق آن بود که مدارس نوین را در ایران نیز برپا سازد. اما ابتدا به ایروان در ارمنستان رفت و در 1884 میلادی و براساس الگوی مدارس ابتدایی عثمانی، برای ایرانیان آن شهر مدرسه ای برپا ساخت.تجربه ای چنان موفق که ناصرالدین شاه که در بازگشت از سفر اروپا مدتی در آنجا اقامت داشت به فعالیت های او علاقه نشان داد و از او خواست به ایران بازگردد و در تبریز مدرسه ای نوین تاسیس کند. میرزاحسن چند ماه بعد از این دیدار با شاه و در سال 1266 به تبریز آمد و اولین مدرسه نوین را در این شهر بنا کرد.درواقع اگرچه قبل از این نیز مدارسی چون دارالفنون یا مشیریه در ایران بنا شده بود، اما آن مدارس مربوط به خواص بود اما مدارسی که میرزاحسن رشدیه تاسیس می کرد مدارسی مربوط به عامه مردم بود. هر اندازه استقبال مردمی از این مدرسه بالا می گرفت، بر مخالفت ها با این مدرسه نیز افزوده می شد.

میرزاحسن برای آرام ساختن فضا چندین بار مکان مدرسه را تغییر داد اما حتی ساختمان مدرسه او را نیز تخریب می کردند. رشدیه پس از آن به مشهد رفت و در آنجا نیز مدرسه ای تاسیس کرد اما آنجا نیز با هجوم متعصبان مواجه شد. مخالفت قشری مسلکان و تندروهای مذهبی موجب شد میرزا حسن چندین بار از تبریز به مشهد فرار کند. اما به هرحال با صدارت اعظم «میرزاعلی خان امین الدوله» در دوران پادشاهی مظفرالدین شاه، او میرزاحسن را به تهران فراخواند و از او خواست در تهران مدرسه به سبک جدید تاسیس کند. با کمک های صدراعظم، در پارک اختصاصی امین الدوله مدرسه ای نوین در سال 1276 بنا می شود. این دعوت و تاسیس این مدرسه، به واسطه صدراعظم به تایید مظفرالدین شاه نیز رسیده بود.

پس از مرگ وی اگر تا چندی پیش سراغ آرامگاه پدر مدرسه نوین در ایران را می گرفتیم، هیچ کس خبر نداشت و بیشتر افراد اظهار بی اطلاعی می کردند چراکه سنگ مزار این مرد بزرگ درعین سادگی، هیچ علامت و نشانی نداشت.میرزا حسن رشدیه در قبرستان نو شهر قم مدفون است، قبرستانی که میزبان مشاهیر، علما و بزرگان زیادی است اما از آنجایی که مزار رشدیه نام و نشانی نداشت و به مرور زمان دچار آسیب شده بود کسی از آن خبرنداشت با این وجود چندی پیش با همت جمعی از معلمان گروه مطالعات اجتماعی قم، دارای سنگ مزاری جدید به سبک مدرن شد.

شکست ساسانیان از رومیان

12 دسامبر 627 میلادی ارتش ایران در نینوا (موصل) از ارتش روم شرقی شکست خورد و این شکست آغاز پایان حکومت ساسانیان بر ایران بود.

نهم دسامبر، خسرو پرویز میدان نبرد را ترک گفته و عازم بازگشت به تیسفون شده بود و 12 دسامبر با کشته شدن ژنرال رهازاد، فرمانده نیروهای ایران، این نیروها صحنه جنگ را ترک کردند. خسروپرویز از سال 605 میلادی بدون اینکه ضرورت داشته باشد متصرفات روم را از همه جهات مورد حمله قرارداده و نه تنها سوریه و فلسطین بلکه مصر را هم تصرف و یک ستون ارتش او تا کنار دیوارهای قسطنطنیه پیش رفته بود. همین پیشروی و پیروزی های نظامی ایران سبب شد که یک ژنرال رومی به نام هراکلیوس زمام حکومت را به دست گیرد و با ایران مقابله کند. ایرانی که خسروپرویز ژنرال هایش را یکی پس از دیگری کشته، فراری داده یا خانه نشین کرده بود.

حکم مجلس موسسان به پایان قاجاریه

22 آذرماه 1304 هجری خورشیدی مجلس موسسان که انتخاب اعضای آن پانزدهم آذر تکمیل شده بود ظرف پنج جلسه در هفت روز، چهار اصل از اصول متمم قانون اساسی مصوب سال 1906 را اصلاح کرد که برپایه آن، حکومت قاجارها پایان یافت و سلطنت به دودمان پهلوی منتقل شد و دو روز بعد رضاخان پهلوی در مجلس شورا حاضر شد و سوگند وفاداری به قانون اساسی یاد کرد و رضا شاه شد. وی روز بعد (25 آذر) بر تخت سلطنت نشست و نزدیک به 16 سال پادشاهی کرد.