کلاه پهلوی

هفتم دی 1307 خورشیدی قانونی به تصویب مجلس شورای ملی رسید که برمبنای آن مردان ایرانی موظف بودند کلاه پهلوی بر سر بگذارند و پیراهن و شلوار بپوشند. طرفداران این قانون، به اصطلاح روشنفکران بودند که بنا بر تجربه روزگار گذشته، به ویژه عصر مشروطیت، معتقد بودند مدرن سازی و ایجاد دولت مدرن نیازمند درجه پایینی از تنوع فرهنگی و درجه بالایی از همگونی قومی است.

با چنین زمینه ای در آغاز حکومت رضاشاه پس از اینکه وی از کلاه لبه دار نظامی به سبک ارتشیان فرانسوی استفاده کرد، در میان سیاستمداران و رجال دولتی کلاهی به همان شکل معروف به کلاه پهلوی باب شد که البته برای افسران ارتش اجباری بود. در اواسط مرداد 1306، دولت ایران تصمیم گرفت این کلاه را به عنوان کلاه رسمی مردان ایرانی باب کند. همزمان با آن، تصویب قانون نظام وظیفه و عرفی شدن دستگاه قضایی باعث ناآرامی گسترده در کشور شد. مخالفت با کلاه پهلوی روی لبه آن متمرکز بود که مانع تماس پیشانی با خاک به هنگام سجده می شد.برخی از علمای تهران در قم بست نشستند و بازارها در اعتراض بسته شد. اما دولت با ترکیبی از امتیاز و سرکوب، اوضاع را آرام کرد و پس از چند ماه آنقدر احساس امنیت کرد که بقیه پوشاک مردان را هم تغییر داد. در پاییز سال بعد شایع شد که لباس غربی برای همه اجباری خواهد شد و در رشت به خیاط های محلی یک ماه مهلت داده شد که سفارش های جدید را تمام کنند و پس از آن باید تنها مطابق مد جدید لباس می دوختند.

هشت گروه از این قانون مستثنی شدند: 1 مراجع تقلید مسلم 2 مراجع امور شرعیه دهات و قصبات پس از برآمدن از عهده امتحان معینه 3 مفتیان اهل سنت که از طرف دو نفر از مفتیان مسلم اهل سنت اجازه فتوا داشته باشند. 4 پیشنمازان دارای محراب 5 محدثین که از طرف دو نفر از مجتهدین مجاز، اجازه روایت داشته باشند 6 طلاب مشتغلین به فقه و اصول که در درجه خود از عهده امتحان برآیند . 7 مدرسین فقه و اصول و حکمت الهی. 8 روحانیون دیگر مذاهب.

برای متخلفان شهرنشین یک تا پنج تومان جریمه نقدی یا یک تا هفت روز زندانی و برای غیر شهرنشینان تنها یک تا هفت روز حبس تعیین و درآمد به دست آمده از جریمه های سنگین نیز برای تهیه لباس برای فرودستان در هر ناحیه در نظر گرفته شده بود. زمان آغاز اجرایی شدن این قانون نیز در شهرها اول فروردین 1308 و در خارج از شهرها از فروردین 1309 در نظر گرفته شده بود. در سوم بهمن هیات وزیران طی آیین نامه ای به «تعریف و تحدید لباس متحدالشکل» پرداخت. براساس آن، «لباس متحدالشکل که موسوم به لباس پهلوی خواهد بود، عبارت است از کلاه پهلوی و اقسام لباس کوتاه اعم از نیم تنه، پیراهن و… و شلوار اعم از بلند یا کوتاه.» به علاوه پوشیدن لباسی جز آنچه آمد و بستن شال ممنوع شد. همچنین علاوه بر گروه های مذکور، کارگران، رانندگان، آهنگران و شکارچیان هنگام کار در استفاده از لباس و کلاه مخصوص خود آزاد اعلام شدند.

ایفل؛ مهندس یادمان پاریس

الکساندر گوستاو ایفل، مهندس فرانسوی و سازنده برج ایفل پاریس 29 دسامبر 1923 در 91 سالگی درگذشت. ایفل در سال 1885 میلادی، پروژه جدیدی را شروع کرد که برای کشوری به جز کشور خودش بود. مجسمه بانویی نسبتا بزرگ با نام مجسمه آزادی که قرار بود به عنوان هدیه از طرف مردم فرانسه به ایالات متحده، به عنوان نمادی از دوستی بین المللی اهدا شود. ایفل به همراه دو مهندس بزرگ دیگر به نام های آگوست بارتولدی و ریچارد ام هانت، یکی از بزرگ ترین ایده پردازها در پروژه بانوی آزادی بود. ایفل اسکلت آهنی داخل مجسمه آزادی را طراحی کرد و همچنین نظارت بر جای گذاری صحیح مجسمه را نیز بر عهده گرفت.

او محاسبه کرد که دقیقا چقدر فشار روی هر اتصال قرار خواهد گرفت و اینکه چگونه وزن مجسمه را پخش کند تا از فروپاشی سازه جلوگیری کند. ایفل برای سرهم کردن قطعات مختلف مجسمه بانوی بزرگ دستورالعملی تهیه کرد تا ایمنی و عمر مجسمه را به حداکثر برساند و تمام این کارها را آن قدر اقتصادی انجام داد که تا به امروز کسی روش بهتری برای آن ارائه نداده است. این مجسمه نهایتا به نام «مجسمه آزادی» نامیده شد و آن قدر مشهور است که بسیاری از مردم جهان، آن را به عنوان نماد کشور آمریکا می شناسند.گوستاو ایفل، در طول عمر خود و طی ساخت مجسمه آزادی، دنیا را برای سازه ها و آسمان خراش های مدرن تری آماده کرد که احتمالا یکی از بزرگ ترین ساختمان های ساخت او که همه ما آن را می شناسیم، همان برج فلزی معروف است که نام خود او را بر خود دارد.

برج ایفل به منظور برگزاری بزرگداشت یکصدمین سالگرد انقلاب کبیر فرانسه و برای نمایشگاه جهانی پاریس در سال 1889 ساخته شد. در آن سال از بین 700 طرح پیشنهادی که در مسابقه طراحی این برج به ثبت رسیده بود، طرح گوستاو ایفل به اتفاق آرا انتخاب شد. برگزاری مسابقه طراحی برای ساخت ساختمان های بزرگ، هنوز هم اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال در ایران، برای انتخاب بهترین طراحی برای ساختمان جدید پلاسکو، یک وب سایت راه اندازی شده و مسابقه ای برگزار شد تا بتوانند بهترین شرکت طراحی مهندسی را برای اجرای این پروژه انتخاب کنند.ساختن برج بزرگ ایفل در اول ژوئیه سال 1887 شروع شده بود و طراحی آن آن قدر دقیق بود که به هیچ اصلاحی احتیاج نداشت. گوستاو ایفل در برج ایفل، توانایی قابل توجه خود را در ریاضیات و علوم به نمایش گذاشت.