آرشیو دوشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۷، شماره ۴۵۲۸
تاریخ و اقتصاد
۳۰

گاهشمار

نمایش نخستین خودروی آلمانی

21 ژانویه سال 1899 آلمان نخستین دستگاه خودرو ساخت خود به نام «اوپل» را به معرض تماشای عمومی گذاشت.

این کارخانه که در «روسل شایم» آلمان (نزدیک فرانکفورت) تاسیس شده بود قبلا قفل، چرخ خیاطی و دوچرخه تولید می کرد. کمپانی جنرال موتورز آمریکا کارخانه اوپل را در سال 1929 به مبلغ 33 میلیون دلار از خانواده آدام اوپل خریداری کرد و با راه اندازی کارخانه «واکسهال» انگلستان به صورت جنرال موتور اروپا درآورد. «اوپل» در دهه 1970 در ایران مونتاژ می شد و در دو نوع با نام «شورلت ایران» به فروش می رسید.

لغو قرارداد 1724

21ژانویه سال 1732دولت روسیه طبق یادداشتی که در رشت به نماینده دولت ایران تسلیم شد مفاد قرارداد سال 1724 خود با دولت عثمانی را که به امضای پتر یکم و سلطان عثمانی رسیده بود کان لم یکن و بلااثر اعلام کرد. طبق این قرارداد که با ظهور نادر و از ترس او لغو شد، دولتین روسیه و عثمانی با سوءاستفاده از ضعف ایران به سبب جنگ داخلی (تصرف اصفهان به دست قندهاری های ایرانی) توافق کرده بودند که سراسر غرب ایران از گرجستان تا خوزستان به عثمانی و نواحی ساحلی شمال ایران از حاجی طرخان تا استرآباد به روسیه تعلق داشته باشد. پتر یکم تزار روسیه چند روز پس از امضای این قرارداد درگذشته بود.

جانشینان پتر پس از اطلاع از ظهور نادر و قلع و قمع قندهاری ها و عقب راندن عثمانی و برکنار کردن طهماسب دوم شاه صفوی، حساب کار خود را کردند و ضمن لغو یکجانبه قراردادی که با عثمانی امضا کرده بودند از همه دعاوی خود دست برداشتند و دستور بازگشت نیروها را صادر کردند. اسناد آرشیو «سن پترزبورگ» نشان می دهد که به تزار وقت روسیه (جانشین پتر یکم) گزارش کرده بودند که اگر نادر از منطقه دربند قفقاز عبور کند به تصرف روسیه قانع نخواهد شد و تا اروپای مرکزی پیش خواهد راند.

ترور حسنعلی منصور

اول بهمن 1343 حسنعلی منصور، نخست وزیر وقت پس از پیاده شدن از خودروی نخست وزیری در میدان تاریخی بهارستان برای ورود به ساختمان مجلس، هدف سه گلوله قرار گرفت و محمد بخارایی کمی پایین تر از مسجد سپهسالار به اتهام تیراندازی به منصور دستگیر شد.

چهار روز بعد منصور در بیمارستان پارس درگذشت. علی منصور، پدر حسنعلی هم در زمان رضاشاه نخست وزیر ایران بود. وی در شهریور 1320 و در زمانی بسیار حساس کناره گیری کرده و فروغی که میانه خوبی با رضاشاه نداشت بر جایش نشسته بود. حسنعلی منصور که موسس حزب ایران نوین بود قبلا دبیری شورای عالی اقتصاد را بر عهده داشت.

مرگ لنین در خانه گورکی

ولادیمیر لنین، تئوریسین انقلابی و بنیان گذار اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی 21 ژانویه 1924 درگذشت.

بیماری شدید لنین از سال 1921 شروع شده بود، در سه سال آخر عمر، حال لنین به صورت فزاینده ای رو به وخامت می رفت، او در نامه ای که به ماکسیم گورکی نوشته بود، اظهار کرده بود که به شدت احساس خستگی می کند، نمی تواند بخوابد و سردردهای وحشتناکی دارد و نمی تواند هیچ کاری کند. او سرانجام در خانه گورکی خود درگذشت. علت رسمی مرگ او ابتلا به یک بیماری علاج ناپذیر عروق خونی ثبت شده است.