آرشیو دوشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۷، شماره ۴۵۴۰
تاریخ و اقتصاد
۳۰

گاهشمار

قراردادی که لغو شد

در سپتامبر 1978(شهریور57) تیمی مرکب از اعضای وزارت دفاع، وزارت خارجه و کمیسیون امنیت ملی آمریکا برای مذاکره درباره تقاضای خرید ده میلیارد دلاری سلاح از سوی ایران راهی تهران شدند. براساس قرارداد منعقد شده مقرر شد تا دولت آمریکا 160فروند جت اف 16 ساخت جنرال دینامیکس به ارزش 5/ 3 میلیارد دلار؛ 7 فروند هواپیمای پیچیده اخطار هوابرد از محصولات بوئینگ حدود 3/ 1میلیارد دلار؛ دو فروند ناوشکن به ارزش4/ 1 میلیارد دلار، حدود 20 فروند هواپیماهای جنگنده و شناسایی ماک دونالد داگلاس هر یک 500 میلیون دلار و 400فروند موشک های فینیکس به ارزش یک میلیارد دلار در اختیار ایران بگذارد.

در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، بختیار به عنوان نخست وزیر وقت قراردادهای تسلیحاتی را لغو کرد و مفاد تعدادی از آنها را تغییر داد.ابراهیم یزدی در این باره گفته است: آقای مهندس بازرگان در 15 بهمن 1357 حکم نخست وزیری خود را دریافت کرد. در آن تاریخ اگرچه من عضو شورای انقلاب بودم ولی هنوزدولت موقت شکل نگرفته بود تا من سمت یا مسوولیتی درآن داشته باشم. در آن تاریخ، دولت بختیار نزد دولت های خارجی، از جمله آمریکا، دولت قانونی ورسمی ایران بود. دولت موقت پس ازپیروزی انقلاب در 22 بهمن از طرف دولت های خارجی به رسمیت شناخته شد.در همان زمان خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت: بنا به گزارشی که در واشنگتن انتشار یافته است دولت ایران که از نظر مالی به دلیل از دست دادن درآمد فروش نفت آسیب دیده، تصمیم گرفته است که قراردادهای خرید جنگ افزار از آمریکا را به میزان 10 میلیارد دلار لغو کند. در اواسط دسامبر پنتاگون اریک فون ماربد - قائم مقام آژانس خدمات امنیت دفاعی D.S.A.A- را به تهران فرستاد. هدف اولیه از اعزام وی آن بود که اقساط عقب افتاده را وصول کند.

دولت ایران به دلیل اعتصابات صنعت نفت و قطع صدور نفت نمی توانست تعهدات خود را بپردازد. (این ادعا درست نیست چرا که ایران 14 میلیارد دلار ذخایر ارزی داشت و می توانست از آن محل بپردازد). ماربد، به جای پیگیری مساله و وصول مطالبات و حل آن، پیشنهاد ژنرال های عالی رتبه ایران را پذیرفت و به مذاکره برای امضای تفاهم نامه ای M. O. U. پرداخت که به موجب آن برنامه های فروش اسلحه به میزان 10 میلیارد دلار را لغو کرد. این یک توافق نامه بسیار عالی و مفیدبود، برای آنکه ایران را از زیر بار تعهدات سنگین آزاد می ساخت و همچنین روابط آینده دو کشور را از بقایای چسبنده روابط گذشته آزاد می کرد.حداقل و نه کمتر از بقیه این بود که دولت آمریکا را از مشکلات عمده مالی و کاغذبازی فراوان نجات داد. اما برژینسکی عمیقا نگران مذاکرات بود و تفاهم نامه را به مدت یک هفته نگه داشت، او نگران آینده ارتش ایران بود. اما وزیر دفاع، ژنرال براون روی آن اصرار و تاکید داشت و بالاخره کارتر آن را بعد از 11 ساعت در سوم فوریه 79 یعنی دو روز بعد از ورود امام خمینی به ایران امضا کرد. اریک فون ماربد، قبلا هم در ایران بوده و از طرف وزارت دفاع آمریکا ، مسوول نظارت بر سفارش های تسلیحات نظامی آمریکایی برای ایران بوده است.

دکتر صبری، طراح منظر محوطه برج میلاد

دکتر رضا سیروس صبری، معمار، استاد دانشگاه و پژوهشگر ایرانی در 18 مرداد 1333 در تهران چشم به جهان گشود و 13 بهمن 1392 دارفانی را وداع گفت. او در سال 1357 با درجه کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی) با رتبه اول فارغ التحصیل و موفق به کسب بورس تحصیلی جهت ادامه تحصیل در آمریکا شد. به دلیل علاقه اش به رشته طراحی شهری به تحصیل در این رشته در دانشگاه پنسیلوانیا پرداخت و موفق به کسب دومین مدرک کارشناسی ارشد از آن دانشگاه در سال 1360 (1980) شد. این معمار به ارتباط جدانشدنی فرآیند طراحی و تحقیق باور داشت و علاوه بر تدریس در دانشگاه به فعالیت های حرفه ای طراحی در پروژه های معماری منظر و طراحی شهری چه داخل و چه در خارج از کشور می پرداخت، که از آن جمله می توان به طراحی منظر محوطه برج میلاد و طراحی شهری و منظر شهری بلوار کشاورز اشاره کرد. به علاوه او جزو معدود افرادی بود که در ایران در رشته معماری به مرتبه استادی (استاد تمام) نائل شده بود.