آرشیو یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۳۹۷، شماره ۴۵۴۸
تاریخ و اقتصاد
۳۰

گاهشمار

هویدا و گرانی نفت و بنزین

امیرعباس هویدا، نخست وزیر مشهور دوران پهلوی دوم 28 بهمن سال 1298 خورشیدی در چهارراه سیدعلی تهران متولد شد. پدرش حبیب الله عین الملک سال ها سفیر ایران در لبنان، عربستان و دیگر کشورهای عربی بود که در حجاز، لبنان و اردن می زیست. مادرش بانو سرداری دختر ادیب السلطنه (نوه محمدحسن خان سردار ایروانی) و از طرف مادری نتیجه عزت الدوله (خواهر ناصرالدین شاه) از نسل یحیی خان مشیرالدوله، برادر فریدون هویدا و خواهرزاده عبدالحسین سرداری بود.امیرعباس و برادر کوچک او فریدون به اقتضای شغل پدر در لبنان رشد و نمو یافتند و در مدرسه فرانسوی بیروت تحصیل کردند.

امیرعباس در اواخر تحصیل در دوره دبیرستان به اروپا رفت و سال ها در انگلستان و بلژیک و فرانسه زندگی و تحصیل کرد. او پس از پایان تحصیلات خود در رشته علوم سیاسی از دانشگاه آزاد بروکسل به ایران بازگشت و با توجه به سوابق پدرش عین الملک هویدا، رشته تحصیلی و چیرگی او به زبان های عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی و آشنایی با یکی دو زبان اروپایی دیگر، در وزارت امورخارجه ایران مشغول به کار شد. هویدا از طریق آشنایی با عبدالله انتظام و دوستی با حسنعلی منصور پله های ترقی را به سرعت طی کرد و در دولت منصور به وزارت دارایی منصوب شد. از جمله اقدامات هویدا در زمان وزارت دارایی تصویب لایحه دریافت200 میلیون دلار وام و همچنین خرید 25 هزار تن ذرت از آمریکا و خرید 60 هزار تن گندم از شوروی بود.همچنین وی نظام کامپیوتری مدرنی در وزارت دارایی به راه انداخت. از جمله مواردی که در دوران وزارت دارایی هویدا باعث ایجاد تنش در جامعه شد مساله گران کردن بنزین و نفت بود که می خواست با این کار مقدمات شکست منوچهر اقبال را در مذاکرات نفت فراهم کند تا بعدا خود در راس شرکت نفت قرار گیرد. پس از ترور حسنعلی منصور توسط گروه فداییان اسلام در بهمن ماه 1343 محمدرضاشاه پهلوی، هویدا را به عنوان نخست وزیر ایران منصوب کرد و او 13 سال در این پست ماند. هویدا 18 فروردین 1358 با حکم دادگاه انقلاب اعدام شد.

هویدا و گرانی نفت و بنزین

امیرعباس هویدا، نخست وزیر مشهور دوران پهلوی دوم 28 بهمن سال 1298 خورشیدی در چهارراه سیدعلی تهران متولد شد. پدرش حبیب الله عین الملک سال ها سفیر ایران در لبنان، عربستان و دیگر کشورهای عربی بود که در حجاز، لبنان و اردن می زیست. مادرش بانو سرداری دختر ادیب السلطنه (نوه محمدحسن خان سردار ایروانی) و از طرف مادری نتیجه عزت الدوله (خواهر ناصرالدین شاه) از نسل یحیی خان مشیرالدوله، برادر فریدون هویدا و خواهرزاده عبدالحسین سرداری بود.امیرعباس و برادر کوچک او فریدون به اقتضای شغل پدر در لبنان رشد و نمو یافتند و در مدرسه فرانسوی بیروت تحصیل کردند.

امیرعباس در اواخر تحصیل در دوره دبیرستان به اروپا رفت و سال ها در انگلستان و بلژیک و فرانسه زندگی و تحصیل کرد. او پس از پایان تحصیلات خود در رشته علوم سیاسی از دانشگاه آزاد بروکسل به ایران بازگشت و با توجه به سوابق پدرش عین الملک هویدا، رشته تحصیلی و چیرگی او به زبان های عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی و آشنایی با یکی دو زبان اروپایی دیگر، در وزارت امورخارجه ایران مشغول به کار شد. هویدا از طریق آشنایی با عبدالله انتظام و دوستی با حسنعلی منصور پله های ترقی را به سرعت طی کرد و در دولت منصور به وزارت دارایی منصوب شد. از جمله اقدامات هویدا در زمان وزارت دارایی تصویب لایحه دریافت200 میلیون دلار وام و همچنین خرید 25 هزار تن ذرت از آمریکا و خرید 60 هزار تن گندم از شوروی بود.همچنین وی نظام کامپیوتری مدرنی در وزارت دارایی به راه انداخت. از جمله مواردی که در دوران وزارت دارایی هویدا باعث ایجاد تنش در جامعه شد مساله گران کردن بنزین و نفت بود که می خواست با این کار مقدمات شکست منوچهر اقبال را در مذاکرات نفت فراهم کند تا بعدا خود در راس شرکت نفت قرار گیرد. پس از ترور حسنعلی منصور توسط گروه فداییان اسلام در بهمن ماه 1343 محمدرضاشاه پهلوی، هویدا را به عنوان نخست وزیر ایران منصوب کرد و او 13 سال در این پست ماند. هویدا 18 فروردین 1358 با حکم دادگاه انقلاب اعدام شد.

درگذشت مورخ تاریخ طبری

16 فوریه 923 میلادی ابوجعفر محمدبن جریر طبری تاریخنگار شهیر ایران و مولف تاریخ «اخبار الرسل والملوک» در 88 سالگی چشم از جهان فروبست. اثر مهم او یعنی «تاریخ طبری» در 16 جلد نوشته شده است. محمدبن جریر از مردم طبرستان بود که علاوه برتاریخ بسیار مفصل خود، چند تالیف و تفسیر دیگر هم دارد. او نخستین کسی است در جهان اسلام که تاریخ را از سیره نویسی به تاریخ عمومی کشانید. تا دوازده سالگی مقدمات علوم زمان را در زادگاهش فرا گرفت. خود او در این باره می گوید: «در هفت سالگی قرآن را حفظ کردم، در هشت سالگی برای مردم نماز گزاردم و در 9 سالگی پاره ای از احادیث را نگاشتم.» او از 12 سالگی به تشویق پدر به ری رفت.

در آن زمان شهر ری یکی از بزرگ ترین شهرهای ایران و از نظر آموزش علوم زمان سرآمد شهرهای دیگر بود. در ری از محمد بن حمید رازی حدیث فرا گرفت و مغازی(تاریخ جنگ های پیامبر) را از محمد بن اسحاق واقدی آموخت. سپس رهسپار بغداد شد و زمانی به آن شهر رسید که چند روزی از مرگ احمد بن حنبل می گذشت. طبری از بغداد به واسط، شهری در میان بصره و کوفه، رفت و علم حدیث را تا جایی که توانست فرا گرفت. از آن پس او به عنوان یک فقیه براساس مذهب شافعی فتوا می داد. محمد بن جریر پس از مدتی بین النهرین را ترک کرد و برای آشنایی با اصحاب رای عازم مصر شد. او در این سفر از راه شام و بیروت گذشت و در 253 قمری هنگام حکومت احمد بن طولون به مصر وارد شد و سه سال در آن دیار ماند و در شهر فسطاط مصر نزد پاره ای از دانشمندان آن دیار شاگردی کرد.

طبری طی سفرهای بسیار خود بیشتر سفرنامه هایی را که حاوی تاریخ و جغرافیای پیش از زمان خود بود، مطالعه کرد. همچنین، طی آن سفرها سیره نویسان گوناگونی را در جهان اسلام دیدار کرد و اطلاعات زیادی از آنها به دست آورد. او پس از زندگی سه ساله در مصر از راه شام به بغداد بازگشت و پس از زمان کوتاهی برای دیدار از وطنش راهی طبرستان شد و در سال 290 قمری به آمل آمد. طبری پس از آنکه محیط آمل را برای ادامه تحصیل خود مساعد ندید به بغداد بازگشت و در محله رحیه یعقوب اقامت کرد و مطالعات خود را ادامه داد.او که روزانه چهل برگه از تاریخ خود را گردآوری می کرد، نزدیک چهل سال به نوشتن تاریخ طبری پرداخت. به این ترتیب از 48 سالگی شروع به گرد آوری نسخه های پراکنده سفرنامه ها کرد و از 65 سالگی به طور مستمر در بغداد یادداشت های پراکنده خود را به مدت 23 سال تنظیم کرد تا آنکه پیش از مرگش آن را به پایان رساند.