اگر وجود نوعی نظام فئودالی را در دوره ای از تاریخ ایران بپذیریم کل گرایی سازگار- نگرشی که با تعمیم علمی اشتباه می شود- ایجاب می کند که در مرحله قبل از آن، نظام برده داری مسلط بوده باشد. مگر نه این است که، بنابر دیدگاه کل گرایانه، همه چیز باید دست کم همه جا در ماهیت یکسان باشد: لیبرال ها این نظر را در مورد همه زمان ها و مکان ها صائب می دانند؛ مارکسیست ها، آن را تنها در مورد «مرحله تکامل» مربوطه، در هر نقطه جهان، صادق می دانند. بنابر ضرب المثل فارسی «جوینده یابنده است»: به محض اینکه به طور پیشینی و بی چون و چرا معتقد شدیم که باید یک مرحله برده داری و در پی آن مرحله فئودالیسم باشد، می توانیم بر هر «مدرکی» برای اثبات باورمان چنگ بیندازیم.