آرشیو سه‌شنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۷، شماره ۴۵۶۸
تاریخ و اقتصاد
۳۰
نمایه

تبدیل لباس نظامی به لباس شهروندی

از میان شاهان قاجار، اولین بار محمد شاه بود که لباس غیرنظامی با کت کوتاه به تن کرد و به درباریان نیز توصیه می کرد «لباس بلند را که علامت تکبر بی موضوع است ترک گویند.» در تصاویر محمدشاه و سپس ناصرالدین شاه، با ریخت بسیار متفاوتی از مردانگی هنجار و مرسوم روز، نسبت به تصاویر فتحعلی شاه، مواجه می شویم. شریعت پناهی در کتاب اروپایی ها و لباس ایرانیان به یمن عکس ها و نقاشی های باقی مانده از ناصرالدین شاه، اشاره جالبی به روند تغییر شکل کلاه و لباس وی در طول دوره پنجاه ساله سلطنتش دارد و نشان می دهد که چگونه رفته رفته لباس وی ساده تر و کلاهش کوتاه تر شد. به تدریج، لباس مردان با وجود برخی مخالفت ها ، خصوصا در فضای اجتماعی دوران ناصری، کوتاه تر و ساده تر شد؛ از اواخر سده سیزدهم ق، صورتی از لباس اروپایی برای مردان ایرانی رواج یافت، متشکل از کتی معروف به «سرداری» که به همراه شلواری با برش اروپایی و کفش اروپایی پوشیده می شد. سرداری از زمان اصلاحات میرزا حسین خان سپهسالار (صدراعظم ناصرالدین شاه در اوایل دهه 1290 ق/ دهه 1880 م) در پوشاک نظامی رایج شد. این لباس کت بلندی با یقه ایستاده و دامن چین دار بود، که به پالتوی اروپایی شباهت داشت و احتمالا از لباس سرتیپی فرانسه تقلید شده بود.