تاثیر تنش NaC1 بر رشد زایشی برنج ایرانی بر اساس شاخص های تحمل و انتخاب به کمک روش بای پلات

جهت بررسی 40 ژنوتیپ بومی و لاین های اصلاح شده امید بخش برنج نسبت به تنش شوری و همچنین شناسایی شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 1387 اجرا گردید. پس از بررسی رویشی تعداد 21 ژنوتیپ برنج انتخاب شدند و در مرحله رشد زایشی، در سال زراعی 1388مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در تنش 100میلی مولار کلرید سدیم رقم حسنی با 14/88 درصد کاهش در عملکرد، بیشترین میزان عملکرد دانه را داشت. تجزیه همبستگی در سطوح شوری 60 و 100 میلی مولار نشان داد که عملکرد تحت شرایط تنش با شاخص های میانگین هارمونیک، شاخص تحمل به تنش و شاخص حساسیت به تنش بیشترین رابطه مثبت و معنی دار را دارد. بنابراین این شاخص ها برای ارزیابی تحمل به تنش شوری برای ژنوتیپ های برنج در محیط تنش مناسب می باشند. براساس نتایج به دست آمده از تجزیه به مولفه های اصلی براساس 17 صفت و شاخص های تحمل در غلظت 60 و 100 میلی مولار کلرید سدیم، به ترتیب تعداد 5 و 4 مولفه معرفی شدند که در مجموع 70/90 و 38/92 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. تجزیه بای پلات نشان داد که لاین 109 و شصتک محمدی با دارا بودن شاخص تحمل به تنش بالا و قرار گرفتن در ناحیه مطلوب بای پلات به عنوان پایدارترین ارقام در دو محیط تنش و بدون تنش شناخته شدند و به عنوان متحمل ترین ارقام به تنش شوری جهت پژوهش های اصلاحی معرفی می شوند. در تنش 100 میلی مولار کلرید سدیم هیچ کدام از ژنوتیپ ها از پایداری عملکرد برخوردار نبودند.