مناسبات الوس جغتای و ایلخانان در عهد آباقا خان(680-663 ق.)

از آنجا که قلمرو ایلخانان از دو سو با دیگر الوس های مغولی همسایه بود، مناسبات آنها با این الوس ها در تاریخ دوره حاضر از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این میان، الوس جغتای به دلیل قرار گرفتن بر سر راه ارتباطی ایلخانان با دربار قاآن بزرگ و همچنین دعاوی توسعه طلبانه در شرق ایران، روابط گسترده تری با ایلخانان داشت. به سبب آنکه این روابط رویکردی ستیزه آمیز و خصمانه به خود گرفت، مطالعه شرایط و زمینه هائی که روابط میان آنها را شکل داد، ضرورت دارد. الوس جغتای با وجود موقعیت جغرافیائی ویژه، دچار ضعف سیاسی شد و در نتیجه مورد تعرض دیگر الوس ها قرار گرفت. در پی آن، ایلات این الوس به دلیل ناتوانی در تامین مایحتاج زندگی و کمبود مرتع و چراگاه برای احشام به تنگنا افتادند. موقعیت مناسب خراسان، تصرف آن ایالت را به عنوان راه خروج از مشکلات الوس در پیش چشم براق خان جغتائی جلوه گر ساخت. اما با واکنش آباقاخان، این تعرض با شکست مواجه شد و تا آخر عهد آباقاخان تکرار نگردید.