بررسی ضوابط ناظر بر بازجویی از متهم در مرحله تحقیقات ابتدایی

در همه نظام های عدالت کیفری، نهادهای مختلفی جهت مبارزه با جرم فعالیت می کنند. پلیس یکی از مهم ترین این نهادهاست. دولت ها برای آنکه پلیس بتواند این وظیفه را به نحو احسن انجام دهد، اختیاراتی وسیع را به این نهاد اعطا کرده اند. با این همه، اعمال این اختیارات بایستی به صورت صحیح و از راه های قانونی صورت گیرد. اعطای اختیارات گسترده به شخص یا نهادی خاص، با خطراتی روبروست. پلیس نیز از این قاعده مستثنی نیست. اعطای اختیارات گسترده به پلیس در فرایند کیفری او را در معرض سوء استفاده از قدرت، قرار می دهد. از این روی در نظام های مختلف کیفری، تاکید می شود که در کنار اعطای اختیارات به پلیس، معیارها و موازینی وضع شود تا از راه های مختلف بر عملکرد او نظارت شده و از تعدی به حقوق شهروندان جلوگیری شود. این معیارها در مقررات داخلی و اسناد بین المللی بازتاب یافته اند. چگونگی واکنش پلیس به جرایم و نحوه رفتار آنها با متهمان یکی از دغدغه های اصلی بشر بوده است. نگرانی های ایجاد شده نسبت به احتمال تعدی نیروهای پلیس به حقوق متهمان، موجب شده است که در اسناد بین المللی و حقوق داخلی کشورها، سازوکارهایی جهت ارتقای رعایت حقوق بشر، پیش بینی و توجه ماموران پلیس به رعایت آنها معطوف گردد.
در این مقاله، ضوابط حاکم بر فرایند بازجویی از متهم از سوی پلیس در مرحله تحقیقات ابتدایی، یعنی بازجویی و تحقیقات لازم از متهم به هنگام دستگیری وی توسط پلیس تا ارجاع پرونده به دادسرا، با توجه به اسناد بین المللی و حقوق داخلی کشورهای انگلستان و فرانسه بررسی و تحلیل می-شوند. در نهایت وضعیت حقوقی کشورمان در این خصوص تبیین می-شود و کاستی ها و نواقص موجود نیز به همراه راهکارهای پیشنهادی ارائه می گردد