بررسی تحقیقات آسیب شناسی خانواده در ایران طی سالهای 1380-1390: روند، الگوها و گرایش ها

آسیب شناسی اجتماعی یکی از رایج ترین و کاربردی ترین حوزه های تخصصی در جامعه شناسی است که با گذشت زمان بر میزان تولید دانش نظری و پژوهشی آن افزودهس می شود به گونه ای که انبوه اطلاعات پژوهشی در این حوزه بسیار مشهود و ملموس بوده و این تراکم اطلاعات، زمینه برخی از تحقیقات را فراهم می نماید.آسیب شناسی اجتماعی شامل انواع متنوعی است که از آن بین می توان به آسیب شناسی اجتماعی خانواده پرداخت که موضوع محوری تحقیق حاضر خواهد بود.
فراتحلیل، مهم ترین روش برای خلاصه کردن تحقیقات انبوه، متنوع،گسترده و فراوان گذشته در زمینه موضوعی مشخص است.فراتحلیل روشی مناسب برای توسعه و انباشت دانش تلقی می شود.علاوه بر آن یکی از کارآمدترین شیوه های بررسی وضعیت کلی پژوهش، استفاده از علم سنجی با بررسی مقالات پژوهشی منتشر شده در نشریات علمی است. مطالعات علم سنجی، اندازه گیری کمی از تولیدات علمی است.
با تاکید بر فراتحلیل و علم سنجی، تحقیق حاضر به سه موضوع مهم پژوهشی شامل، روند تحقیقات، الگوهای پژوهشی و گرایش های پژوهشی و تحقیقات آسیب شناسی اجتماعی خانواده در ایران طی سالهای 1380-1390 خواهد پرداخت.مقاله حاضر محصول پژوهشی با استفاده از تحلیل محتوا با رویکرد فراتحلیل و علم سنجی بوده که اطلاعات لازم با توجه به مقالات ثبت شده در مجلات پژوهشی در پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی تا پایان تابستان سال 1390(تعداد 134 مورد) جمع آوری گردیده است.
نتایج نهائی تحقیق نشان داده که تحقیقات آسیب شناسی اجتماعی خانواده در ایران طی سالهای 1380-1390 روندی صعودی داشته و طی ده سال بررسی شده، بر تعداد تحقیقات مذکور افزوده شده است.الگوهای پژوهشی بر حسب سال نشر، تعداد نویسنده، همکاری علمی، نقش مردان و زنان نویسنده در مشارکت پژوهشی، حجم کمی مقالات، نوع مجله پژوهشی و توزیع جغرافیائی گزارش شده است. گذشته از انواع ده گانه فرعی تحقیقات، یافته ها بیانگر آن بود که بیشترین گرایش های پژوهشی به ترتیب اختصاص به موضوعات اصلی فرار از خانواده (دختران فراری و فرار ازخانه) (26 درصد)، خشونت در خانواده (خشونت علیه زنان و خشونت خانگی)(25 درصد) و اذیت و آزار در خانواده (کودک آزاری و همسر آزاری)(25 درصد)داشته و سایر موارد (طلاق، معاشرت با جنس مخالف، زنان سرپرست خانواده، فرزند سالاری و فقدان پدر) 24 درصد را به خود اختصاص داده است.