ارزیابی ارتباط ترکیب پسماند و بروز تعارض گرگ (Canis lupus) با جوامع بومی در استان همدان

مدیریت غیر اصولی زباله های خانگی و پسماند های واحدهای تولیدی به ویژه مرغداری ها و دامپروری ها در روستاها و حاشیه شهرها از مهمترین عوامل جذب حیوانات وحشی به این مناطق معرفی شده است. این مشکل اغلب به شرطی شدن غذایی تعدادی از گونه های حیات وحش می انجامد و معمولا سبب تغییر عادات غذایی و کاهش ترس در حیواناتی می شود که توانایی بالا به سازگاری با تغییرات زیستگاهی و غذایی دارند. از آنجا که یکی از فرضیه های مورد بحث در خصوص حمله گرگ به برخی مناطق استان همدان در طی سال های اخیر ترکیب پسماند و رهاسازی غیر اصولی آنها بوده است، در این بررسی ترکیب پسماندهای روستاها و شهرهای مورد حمله گرگ ها با مناطق دیگر مورد مقایسه قرار گرفته است. بدین منظور 5 محل دفن پسماند از نواحی مورد حمله گرگ به عنوان نمونه-های تحت تاثیر و 5 محل دفن پسماند از روستاهایی که از کانون حملات به دور بودند به عنوان شاهد مورد نمونه برداری قرار گرفت. نمونه برداری از هر محل دفن پسماند 3 بار، با فاصله زمانی 2 روز و 3 تکرار در هر بار نمونه برداری انجام شد. در هر نمونه یک چهارم متر مکعب از زباله موجود در محل دفن پسماند برداشت، ترکیب آن بررسی و در نهایت درصد زباله های خشک، تر و میزان مواد پروتئینی تعیین شد. از آزمون t مستقل برای وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار در ترکیب زباله بین مناطق مورد حمله گرگ و شاهد استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که اختلاف معنی داری بین ترکیب زباله تر و درصد پروتئین در مناطق هدف و شاهد وجود ندارد، بدین معنی که ترکیب پسماند و میزان پروتئین آن در مناطق مورد حمله نمی تواند عامل افزایش حملات گرگ به انسان در سال های اخیر در این استان باشد. اما در مورد علل بروز حمله در مناطق هدف می توان به عواملی چون پربار بودن اراضی کشاورزی مجاور، مدیریت نامناسب پسماند، افزایش احتمال شرطی شدن غذایی، خوگرفتن به استفاده از پسماند و تراکم بیشتر سگ های ولگرد که در نهایت منجر به همپوشانی بین الگوی استفاده های انسانی از اراضی و انتخاب زیستگاه گرگ می شود، اشاره نمود. همچنین این مسئله موجب کاهش رقابت درون گونه ای بین افراد این گونه می شود.