افزایش بنیه گیاهچه با مدیریت تراکم پنجه در تولید بذر گونه Agropyron elongatum

توجه به کیفیت بذر علاوه بر کمیت آن در ایستگاه های تولید بذر گیاهان مرتعی ضروری به نظر می رسد. برای این منظور آزمایشی با هدف تعیین تراکم مطلوب پنجه و تاثیر آن بر میزان کمیت و کیفیت تولید بذر گونه A. elongatum در ایستگاه تولید بذر گیاهان مرتعی نیشابور اجرا شد. در این آزمایش پنج تیمار مدیریت تراکم بوته (برحسب پنجه) به صورت شاهد (تراکم تقریبا 500 پنجه در متر مربع)، کاهش 50 درصد پنجه با دو آرایش حذف یک در میان خطوط کشت و حذف پنجه روی ردیف (250 پنجه)، حذف 65 درصد (325 پنجه) و 75 درصد (375 پنجه) در متر طول روی هر ردیف کاشت در مرحله خروج خوشه از برگ پرچمی روی گیاهان 3 و 6 ساله به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی پس از رسیدن بذر شامل عملکرد دانه، درصد خلوص فیزیکی، درصد بذر زنده خالص، بنیه بذر تولیدی از طریق وزن خشک ریشه چه و ساقه چه با استفاده از کشت هیدروپونیک (روی آب) بودند. نتایج نشان داد که گیاهان 3 ساله از افزایش عملکرد دانه و خصوصیات کیفی بذر بیشتری در مقایسه با گیاهان 6 ساله برخوردار بودند)05/0.(P< کاهش تراکم پنجه تاثیری بر درصد جوانه زنی نهایی تیمارهای مختلف نداشت. همچنین عملکرد در کمترین و بیشترین مقدار تنک پنجه نسبت به شاهد (تراکم موجود) به ترتیب 17 و 40 درصد کاهش نشان داد. از طرفی کاهش شدید پنجه (حذف 75 درصد) سبب افزایش وزن خشک ریشه چه، ساقه چه، بنیه گیاهچه و درصد خلوص به ترتیب 5، 12، 12 و 8 شد. همچنین تاثیر مثبت کاهش تراکم پنجه بر افزایش بنیه گیاهچه در گیاهان 6 ساله بیشتر از 3 ساله بود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که برای تولید بذر A. elongatum با کیفیت و کمیت مطلوب در این ایستگاه تراکم پنجه باید حداقل به نصف تراکم موجود کاهش پیدا کند. همچنین افزایش بیش از حد تراکم پنجه سبب شده که انرژی مصرف شده (کود و آبیاری) بیشتر برای افزایش بخش رویشی (تولید علوفه) نسبت به بخش زایشی (تولید بذر) عمل کرده که خود سبب کاهش کیفیت بذر تولیدی-شده و مشکلات برداشت را به دنبال دارد.