تعیین ارزش غذایی شش گونه از گیاهان مرتعی در منطقه یکه چنار مراوه تپه (استان گلستان)

به منظور تعیین ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی گیاهان مرتعی غالب یکه چنار، از شش گونه مرتعی یونجه معمولی Medicago sativa، اسپرس معمولی Onobrychis sativa، یونجه گل زرد polymorpha Medicago، جو پیازدار Hordeum bulbosum. چمن پیازدار poa bulbosa و علف باغ Dactylic glomerata در سه مرحله فنولوژیکی (رشد رویشی، اوایل گلدهی، گلدهی کامل) نمونه برداری به عمل آمد. نمونه ها در شرایط سایه خشک و درصد ماده خشک آنها محاسبه گردید. سپس نمونه ها با آسیاب برقی (مولینکس) خرد شدند و طبق روش AOAC مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفتند. اطلاعات به دست آمده از آزمایشگاه با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تجزیه شیمیایی نشان داد که در بین گونه های مورد مطالعه یونجه گل زرد در هر سه مرحله فنولوژیکی بیشترین مقادیر پروتئین خام 50/15%-81/20%، خاکستر خام 67/17% -53/14%، TDN و 79/70%-60/32%، کلسیم 32/1% -18/1% انرژی قابل هضم 39/2 تا 02/3 مگاکالری در کیلوگرم و در کمترین مقادیر الیاف خام 28% - 67/15%، الیاف غیر محلول در شوینده اسیدی 33/31% - 33/22%، الیاف غیر محلول در شوینده خنثی 33/45% - 66/31% و انرژی خام 3/4 تا 57/3 مگاکالری در کیلوگرم را داشت. بیشترین مقادیر الیافت خام 33/39% - 66/32%، الیاف غیر محلول در شوینده اسیدی 66/50% - 33/39%، الیاف غیر محلول در شوینده خنثی 66/69% - 66/54%، فسفر 3/0 تا 36/0 درصد و کمترین مقادیر پروتئین خام 54/13%-37/7%، TDN و51/12%-08/38% و انرژی قابل هضم 77/1 تا 08/2 مگاکالری در کیلوگرم در هر سه مرحله فنولوژیکی مربوط به گونه علف باغ بود. یونجه معمولی در هر سه مرحله فنولوژیکی بیشترین مقدار انرژی خام 95/3 تا 28/4 مگاکالری در کیلوگرم را بین گونه های مورد مطالعه به خود اختصاص داده است. با افزایش سن گیاه مقدار پروتئین خام، چربی خام، ماده خشک قابل هضم، انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم کاهش ولی مقدار الیاف خام، NDF,ADF افزایش یافت.