انتقادات ناصر خسرو از طبقات اجتماعی عصر خود

ناصرخسرو از معدود شاعرانی است که زبان عاطفی و موسیقیایی شعر را در خدمت تعهد اجتماعی– انسانی خویش قرارداده و دردیوان خود که حاصل تجربیات مذهبی و ادبی اوست، طبقات مختف اجتماعی را، از جمله، عامه مردم، امرا و حکام، شعرا، درباریان، متصوفه، پیروان مکاتب غیراسلامی، ناصبیان که هر کدام در ساختار نظام فکری – اجتماعی آن دوران می توانستند نقش داشته باشند، مطابق اندیشه دینی و باطنی خود مورد انتقاد قرار داده است.
این مقاله در راستای انعکاس علل شکل گیری و چگونگی آن انتقادات، مقدمتا نقبی به اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر شاعر زده و در نهایت به این نکته پرداخته که نقد ناصر خسرو از مردمان هم عصر خویش، نقد شخصی و تلاقی جویانه نیست، بلکه وی به عنوان یک شاعر متعهد، با انتقادات خود ساختار فکری و اجتماعی عصر خویش را به چالش کشیده است که آثار چنین ساختاری بیمار، در دوره های بعد از وی، به خوبی به چشم می خورد.