طول مدت مراحل زندگی و باروری شته روسی گندم Diuraphis noxia (Hemiptera: Aphididae) روی شش رقم گندم

شته روسی گندم به عنوان یکی از آفات بسیار مهم غلات دانه ریز، به ویژه گندم در سرتاسر جهان شناخته شده است. این شته علاوه بر تغذیه مستقیم از گیاه، با انتقال عوامل بیماری زای گیاهی، باعث ایجاد خسارت زیادی شده و یکی از مهم ترین عوامل کاهش عملکرد گندم است. در این مطالعه ویژگی های زیستی شته روسی روی شش رقم گندم یاواروس، پیشتاز، عدل، امید، داراب 2 و سپاهان مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش ها در شرایط گلخانه با دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±55 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. در این پژوهش به منظور تعیین میزان مقاومت یا حساسیت ارقام در مقابل شته، طول دوره پورگی، میزان باروری شته ها، تولید مثل روزانه هر شته ی ماده ی بالغ، طول عمر کل و طول عمر حشرات بالغ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که از نظر طول دوره ی پورگی، قدرت باروری شته ها و میزان تولید مثل روزانه هر شته ی ماده ی بالغ، اختلاف معنی داری در سطح پنج درصد بین ارقام وجود داشت. بر این اساس بیشترین طول دوره ی پورگی مربوط به شته های پرورش یافته روی ارقام امید و سپاهان و کمترین طول دوره پورگی مربوط به رقم یاواروس بود. بیشترین و کمترین میزان باروری به ترتیب روی ارقام یاواروس و امید مشاهده گردید. همچنین بیشترین تعداد پوره ی تولید شده هر شته بالغ ماده در هر روز روی رقم یاواروس و کمترین آن روی رقم امید دیده شد. نتیجه بررسی ها و محاسبات مربوطه نشان داد که در بین ارقام مورد مطالعه، رقم یاواروس به شته ی روسی حساس تر بوده و رقم امید در مقایسه با سایر ارقام مقاوم تر می باشد.