نشانمند کردن ژن های برگرداننده باروری در لاین ایرانی امیدبخش برنج DN-33-18

سیستم نرعقیمی ژنتیکی- سیتوپلاسمی جهت بهره برداری از هتروزیس در گیاهان زراعی هنگامی اثربخش است که لاین برگرداننده باروری مناسبی در اختیار باشد. تلاقی بین لاین نرعقیم به نام ندا A با سه لاین امیدبخش به نام های DN-32-6 DN-33-1 و DN-33-18 انجام گرفت. مطالعات باروری دانه گرده و دانه بندی خوشه در نتاج نسل F1 این تلاقی ها نشان داد که تنها تلاقی «DN-33-18 / ندا A» دارای باروری دانه گرده و دانه بندی خوشه بیش از 80 درصد می باشد. توارث پذیری ژن های برگرداننده باروری در جمعیت F2 این تلاقی در مرحله خوشه دهی و پر شدن دانه ارزیابی گردید. آزمون رنگ آمیزی دانه گرده، تفرق 312 بوته بارور: 16 بوته عقیم را نشان داد که با نسبت مندلی 1: 15 بر اساس آزمون مربع کای مطابقت داشته و حاکی از وجود دو ژن برگرداننده باروری در ژنوم لاین DN-33-18 می باشد. برای نشانمند کردن مولکولی این ژن ها، از 12 نشانگر SSR استفاده گردید که 4 نشانگر RM171، RM258، RM591 و RM3148 باندهای چند شکل را بین والدین تولید نمودند. تجزیه و تحلیل لینکاژ نشان داد که نشانگر RM3148 واقع بر روی کروموزم شماره 1 با ژن Rf3 در فاصله ژنتیکی 7/19 سانتی مورگان و نشانگرهای RM171 و RM258 واقع در کروموزم شماره 10 با ژن Rf4 بترتیب در فواصل ژنتیکی 1/3 و 2/6 سانتی مورگان همبستگی دارند. انتظار می رود از این نشانگرها بتوان در انتخاب به کمک نشانگر مولکولی (MAS)، همچنین انتقال و هرمی کردن ژن های برگرداننده باروری در برنامه های اصلاحی برنج هیبرید استفاده نمود.