اثر اصلی جمع پذیر و اثر متقابل ضرب پذیر (AMMI) در بررسی پایداری عملکرد گندم نان (Triticum aestivum L.)

این تحقیق در جمعیتی متشکل از 103 لاین دبل هاپلوئید (DH) و والدین آنها و 5 رقم گندم نان بومی ایران، در سه سال زراعی (1388-1386) در قالب طرح لاتیس مستطیل (11×10) سه گانه در مزرعه اجرا گردید. نتایج تجزیه امی عملکرد دانه در واحد سطح نشان داد: اثرات اصلی سال، ژنوتیپ و اثر متقابل آنها معنی دار (01/0 P<) بوده که نشان دهنده تاثیر زیاد این عوامل بر عملکرد دانه بود. دو مولفه اول امی (IPCA) تمامی تنوع (به ترتیب 23/59 و 77/40 درصد) اثر متقابل ژنوتیپ و محیط را توجیه نمود. نتایج اعتبارسنجی کورنلیوس (آماره FR) حاکی از مناسب بودن مدل AMMI2 بوده که براساس آن، بای پلات های میانگین ژنوتیپ ها و محیط ها (سال) در مقابل مولفه های اصلی ترسیم گردیده که در آن، ژنوتیپ ها در سه دسته قرار گرفتند. همچنین شش ژنوتیپ برتر در تمام محیط ها انتخاب شدند که می توان آنها را با توجه به پایداری و عملکرد بالاتر به عنوان والدین تلاقی ها در برنامه های اصلاحی گندم نان انتخاب نمود.