حدیث «سیدا شباب اهل الجنه» و مساله افضلیت امام

یکی از مهم ترین موارد اختلاف میان شیعه و اهل سنت، مساله تفاضل میان اهل بیت: و خلفای سه گانه است. در این نوشتار با محوریت حدیث «الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنه» به بررسی قول حق در این مسئله پرداخته شده است. ابتدا سند حدیث فوق مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده می شود که حدیث به لحاظ سند مورد پذیرش اهل سنت است و برخی از آنها به تواتر حدیث اذعان دارند. اما به لحاظ محتوا، ابتدا مفردات حدیث- یعنی لفظ «سید» و واژگان ترکیبی «شباب اهل الجنه»- تحلیل می شود. آنچه از لفظ «سید» نزد اهل لغت و محدثان متبادر است، سید کسی است که از جهت عقل برترین، و در جمیع خصال خیر، بالاترین، و رئیس دیگران است. در مورد «شباب اهل الجنه» نیز نشان داده می شود که از نوع اضافه بیانی و توضیحی است و با توجه به شواهد مختلف و متعدد، همه بهشتیان جوان هستند. از جمع این دو مطلب برمی آید که هر کسی که وارد بهشت شود امام حسن و امام حسین8سید و سرور او خواهند بود. البته از عمومیت این حدیث، پیامبر اکرم9 و حضرت علی7 و- بر اساس برخی روایات- حضرت عیسی و یحیی8استثناء شده اند، اما دیگران، از جمله خلفای سه گانه، تحت این عموم باقی هستند. خبر «ابوبکر و عمر سیدا کهول اهل الجنه» که در منابع اهل سنت آمده نیز، نمی تواند مخصص عمومیت حدیث «سیدا شباب اهل الجنه» باشد، زیرا این خبر هم به لحاظ سندی و هم به لحاظ محتوا، مبتلا به اشکالات متعددی است. وقتی افضلیت این دو امام ثابت شد، افضلیت امیرالمومنین7 نیز اثبات، و بر اساس لزوم افضلیت امام- که مورد قبول قاطبه اهل سنت است- خلافت بلافصل آن حضرت هم آشکار می گردد.