بررسی وضعیت پایداری خاک های کشاورزی دشت کرج

در مطالعه کیفیت خاک، جنبه های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن مورد توجه قرار می گیرد. کیفیت خاک در ارزیابی تخریب یا بهبود اراضی اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق کیفیت خاک در 140 نمونه از خاک های کشاورزی دشت کرج با استفاده از دو روش رتبه تجمعی (CR) و شاخص پایداری (SI) ارزیابی شد. پارامترهای درصد کربن آلی (OC)، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، شیب منحنی رطوبتی در نقطه عطف (شاخص Sgi)، رطوبت قابل استفاده گیاه (AWC)، تخلخل تهویه ای (Fa) اسیدیته (pH) هدایت الکتریکی (ECe) و نسبت جذب سدیم (SAR) در عصاره اشباع، بافت خاک، رطوبت ظرفیت مزرعه ای نسبی (RFC) و جرم مخصوص ظاهری (Bd) در تمامی 140 نمونه اندازه گیری شدند. شاخص پایداری با استفاده از پارامترهای شاخص Sgi، Fa، Bd، MWD، AWC و OC تعیین شد. در روش رتبه تجمعی فاکتور وزنی نسبی (RFC) برای همه ی ویژگی های فوق محاسبه شد و وضعیت پایداری براساس حاصل جمع مقادیر RFC مشخص گردید. نتایج شاخص پایداری نشان داد که 14/62 درصد از خاک های مورد مطالعه دارای کیفیت نامناسبی برای کشاورزی بودند. در روش رتبه تجمعی نیز فقط 14/2 درصد خاک های مورد مطالعه دارای وضعیت پایدار بودند، 86/37 درصد خاک های مورد مطالعه به شرطی برای کاربری کشاورزی پایدار خواهند ماند که از روش های مدیریت مناسب تری (مثل برگرداندن بقایای گیاهی به خاک، کاهش عملیات خاک ورزی و شیوه های نوین آبیاری) استفاده شود و 60 درصد نمونه ها نیز دارای وضعیت ناپایداری برای کشاورزی بودند. بنابراین عملیات مدیریت ویژه ای برای ناحیه مورد نظر که در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است ضروری به نظر می رسد.