الگوی مصرف اسلامی (محدودیت ها و مفروضات)

بی تردید فرد مسلمانی که می خواهد در فضای شریعت قرار گیرد با محدودیت هایی برای انجام مصارفش روبرو است. در واقع شریعت اسلام با آموزه های خود در قالب کتاب و سنت معصومین(ع)، بایدهای رفتار مصرفی فرد مسلمان را تبیین نموده و اهداف و انگیزه های او را نیز مطابق با این آموزه ها، در او نهادینه می کند. شناخت درست از قوانین و مقرارت و همچنین محدودیت های مصرفی یک فرد مسلمان در چارچوب دین اسلام، برای تبیین الگوی مصرف نقش حیاتی دارد. در این تحقیق تلاش شده است ضمن شناخت این عوامل به بررسی پیش فرض ها و مفروضات این الگو پرداخته شود و یک الگوی مصرفی مستقل در اسلام متفاوت از الگوی مصرفی سرمایه داری را اثبات نمود. سوالات و فرضیه های این تحقیق در مورد وجود الگوی مصرف مستقل است که مفروضات و محدودیت های متفاوت از مفروضات و محدودیت های موجود در الگوی مصرف سرمایه داری را می طلبد. روش انجام این تحقیق نیز توصیفی، تحلیلی و اسنادی بوده است و از اسناد مربوطه به صورت کتاب، مقاله و پایان نامه استفاده شده است. در این تحقیق این نتیجه بدست آمده است که عمده مفروضات و محدودیت های فرد مسلمان متفاوت از یک انسان اقتصادی در نظام سرمایه داری است و از اینرو الگوی مصرف اسلامی با توجه به محدودیت ها و مفروضات خاص خود شکل می گیرد. در الگوی مصرف اسلامی، یک فرد مسلمان درآمد خود را ابتدا به مصارف خود شامل مصارف واجب اختصاص می دهد. درآمد مازادی را که بعد از مصرف فرد مسلمان باقی می ماند، می تواند به انفاق اختصاص یابد یا سرمایه گذاری گردد. اگر بازده سرمایه گذاری درآمد مازاد بر مصرف برای مصرف کننده مسلمان بزرگ تر از پاداش مصرف آخرتی آن باشد، در آن صورت درآمد مازاد بر مصرف خود را سرمایه گذاری می کند. اما اگر بازده سرمایه گذاری درآمد مازاد بر مصرف کوچک تر از پاداشی باشد که مصرف کننده مسلمان به علت مصارف اخروی آن در ذهن دارد، درآمد مازاد خویش را انفاق می نماید.