اثر سالیسیلیک اسید و سدیم نیترو پروساید بر رشد و محتوی عناصر ضروری گیاهچه های کلزای بهاره رقم PF تحت تنش نیکل

این پژوهش با هدف بررسی اثر سالیسیلیک اسید و سدیم نیترو پروساید بر رشد و محتوی عناصر ضروری گیاهچه های کلزا تحت تنش نیکل در مجتمع آزمایشگاهی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام شد. برای این منظور اثر برهم کنش نیکل، سالیسیلیک اسید (SA) و سدیم نیترو پروساید (SNP) به عنوان دهنده ی نیتریک اکسید (NO) در کلزای (Brassica napus L.) رقم PF بررسی گردید. گیاهچه های 21 روزه به مدت ده روز در معرض غلظت هایی از نیکل (شاهد و5/0 میلی مولار)، SA (شاهد و2/0 میلی‎مولار) و SNP (شاهد و2/0 میلی مولار) قرار گرفتند. علایم سمیت نیکل مانند کلروز و نکروز در برگ های گیاهچه های تحت تیمار نیکل مشاهده شد. تیمار با نیکل موجب کاهش وزن تر و خشک ریشه ها و اندام های هوایی شد. هم‎چنین محتوی عناصر معدنی (منیزیم، آهن، کلسیم، فسفر و پتاسیم) در ریشه ها و اندام های هوایی گیاهچه های کلزای تحت تیمار نیکل به شدت کاهش یافت. اما محتوی نیتروژن در ریشه های این گیاهچه ها افزایش و در اندام های هوایی کاهش یافت. تجمع نیکل در ریشه ها به مراتب بیشتر از بخش های هوایی گیاهچه بود. گیاهچه های تحت تنش نیکل که در معرض SA یا NO به ویژه SA + NO قرار گرفتند، در مقایسه با گیاهچه هایی که فقط تحت تاثیر تنش نیکل بودند، کاهش علایم سمیت و بهبود رشد را نشان دادند. در این گیاهچه ها SA یا NO و به ویژه برهم کنش این دو ماده موجب کاهش انتقال نیکل از ریشه به اندام های هوایی شده و محتوی عناصر معدنی را در تیمارهای نیکل افزایش دادند. این یافته ها نشان دادند که کاربرد SA یا NO به ویژه در حالت توام، با توقیف نیکل در ریشه ها و از طرف دیگر با بهبود تغذیه عناصر معدنی، به طور قابل توجهی موجب برطرف شدن اثر سمی نیکل در گیاهچه کلزا شده است.