اثر تراکم بوته بر عملکرد دانه و ویژگی های زراعی ارقام آفتابگردان در منطقه شهرکرد

آفتابگردان (.Helianthus annuus L) از مهمترین گیاهان روغنی در نواحی معتدل است. برای تعیین اثرات رقم و تراکم بوته در آفتابگردان، آزمایش مزرعهای در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سالهای 1381 و 1382 انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. ارقام آفتابگردان شامل آذرگل، آرماویرسکی و زاریا بودند که فواصل کاشت بوته ها 15، 18، 21 و 24 سانتیمتر در ردیفهای 60 سانتی متری بود (به ترتیب 1/11، 26/9، 94/7 و 94/6 بوته در متر مربع). نتایج نشان داد که ارقام آفتابگردان تفاوت معنی داری (01/0 >p) در درصد روغن نشان دادند. رقم آذرگل بیشترین (2/47) و رقم زاریا (2/45) کمترین درصد روغن را داشت. با افزایش تراکم بوته درصد روغن دانه افزایش یافت. ارتفاع بوته تفاوت معنی داری (05/0 >p) بین ارقام داشت که رقم آرماویرسکی بیشترین و رقم آذرگل کمترین ارتفاع بوته را داشتند. وزن هزاردانه تفاوت معنی داری (01/0 >p) در ارقام مختلف داشت، رقم زاریا کمترین و رقم آذرگل بیشترین وزن هزار دانه را داشتند. عملکرد دانه در بین ارقام معنیدار نبود، گرچه آذرگل بیشترین عملکرد دانه (9/2809 کیلوگرم در هکتار) را داشت. افزایش تراکم بوته باعث افزایش عملکرد دانه شد. عملکرد روغن بین ارقام تفاوت معنیدار (05/0 >p) نشان داد و رقم آذرگل بیشترین عملکرد روغن را داشت. عملکرد روغن با افزایش تراکم بوته افزایش یافت. بهترین عملکرد دانه و روغن از تیمارهای آذرگل و زاریا با تراکم 1/11 بوته در متر مربع بهدست آمد. بنابراین با توجه به نتایج این آزمایش هیبرید آذرگل و تراکم بوته 1/11 بوته در متر مربع جهت تولید آفتابگردان روغنی در منطقه شهرکرد توصیه میگردد و در شرایط عدم وجود هیبرید آذرگل، میتوان از رقم زاریا با تراکم 1/11 بوته در مترمربع به عنوان جایگزین استفاده کرد.