بررسی آزمایشگاهی وضعیت خط القعر تحت تاثیر وجود سرریز مستغرق درخم 90 درجه تند

با ورود جریان به خم، محل تجمع خطوط جریان به تدریج در اثر نیروی گریز از مرکز، ازخم داخلی به مرکز، سپس به دیواره خارجی خم متمایل می شود. در نتیجه ی این الگوی جریان، خط القعر از وسط رودخانه در مسیر مستقیم به دیواره خارجی در خم منتقل می شود. این امر باعث تخریب ساحل خارجی می شود. یکی از سازه هایی که اخیرا به منظور کنترل فرسایش در خم رودخانه ها به کار می رود سرریز مستغرق می باشد. با توجه به این که تا کنون هیچ گونه کار آزمایشگاهی بر روی این سازه ها در خم های 90 درجه تند صورت نگرفته مطالعه حاضر به بررسی آزمایشگاهی تاثیر فاصله بین سرریزهای مستغرق بر وضعیت خط القعر درخم 90 درجه تند می پردازد. آزمایشات در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه شهید چمران در یک خم 90 درجه با 2 =R/W انجام شد. سازه ها بر اساس معیارهای استاندارد موجود طراحی شدند و در فواصل طولی 24، 32، 40 سانتی متر معادل (L 3، L 4 و L 5) به دیواره خارجی خم نصب گردیدند. در این آزمایشات دبی ورودی برا بر با 18 لیتر بر ثانیه (25/0 =Fr) در نظر گرفته شد. پس از اتمام هر آزمایش داده برداری با استفاه از دستگاه سنجش توپوگرافی بستر انجام شد. حدود 180 نمودار از مقاطع عرضی برداشت شده، بدست آمد. با استفاده از این نمودارها پروفیل طولی خط القعر برای هر آزمایش رسم شد. معلوم گردید که خط القعر تشکیل شده در هر آزمایش، از دماغه سازه ها عبور می کند. با مقایسه خط القعر ها مشاهده شد که با افزایش فاصله سرریزهای مستغرق محل وقوع ماکزیمم عمق آب شستگی به سمت انتهای خم حرکت می کند. هم چنین با افزایش فاصله بین سازه ها خط القعر عمق بیشتری می یابد.