ارتقای مشارکت محلی در پیشگیری از جرم

نیاز به مقابله با جرم، قدمتی همسان با شهرنشینی دارد. رشد مهاجرت به شهرها و افزایش جمعیت شهرها، با رشد امکانات دولت ها و تامین نظم و امنیت شهروندان، متناسب نیست. این امر سبب ایجاد مشکلات بسیاری از جمله بیکاری، فقر، خشونت و ارتکاب جرم می شود. مسئله پیش رو این است که چگونه می توان مشارکت و همکاری مردمی با نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران را در پیشگیری از جرم توسعه داد. بدین ترتیب هدف اصلی، «تعیین راه کارهای ارتقای مشارکت محلی در پیشگیری از جرم» است.
روشن کردن چگونگی ارتقای مشارکت محلی در پیشگیری از جرم، نیازمند شناسایی پیشگیری از جرم، پلیس و مشارکت محلی است. در این راستا، گونه های پیشگیری بررسی شد و بر پیشگیری غیرکیفری و زیرشاخه های آن، یعنی پیشگیری های وضعی و اجتماعی تاکید شد. در رویکردهای پلیسی، رویکرد جامعه محور، برگزیده شد و بر پلیس محله که نمونه بارز پلیس جامعه محور است، تاکید شد. تئوری های پیشگیری مشارکتی و جمعی از جرم بررسی شد و تئوری کاهش فرصت ارتکاب جرم، برگزیده و بر آن تاکید شد.
این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن پیمایشی است. روش جمع آوری اطلاعات آن اسنادی و میدانی است. جامعه آماری این پژوهش، شهروندان تهرانی بالای 18 سال با حجم نمونه 504 نفر از مناطق شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران و خبرگان ناجا با حجم نمونه 78 نفر از کلانترها، سرکلانتری های تهران و سایر خبرگان است. روش نمونه گیری از مردم، خوشه ایو از خبرگان، هدفمند بوده است. اطلاعات با دو پرسش نامه ساخته پژوهشگر گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آمار توصیفی و برای مقایسه داده ها از آزمون های معنی داری استفاده شد و از نرم افزار SPSS 17 نیز بهره برداری گردید.
دستاوردهای پژوهش حکایت از آن دارد که مهم ترین ویژگی های کارکنان ناجا برای مشارکت محلی مردم با آنان در امر پیشگیری از جرم، شیوه برخورد، صحت عمل، وضعیت ظاهری، ارتباط با مردم و آموزش آنان است. مهم ترین ویژگی های مردم برای مشارکت محلی آنان در امر پیشگیری از جرم با کارکنان ناجا، میزان آگاهی از محیط اجتماعی و سیاسی خود، نگرش آنان به عملکرد ناجا، انگیزه معنوی، میل و اراده شخصی و شیوه پیش بینی پیامدهای مشارکت است. دشواری ها و مانع های موجود در راه مشارکت محلی مردم در پیشگیری از جرم به نظر بعضی از پاسخ گویان، عبارتند از: اعتماد نداشتن برخی از مردم به پلیس، نبود اطلاع رسانی و آگاه سازی صحیح مردم، برخورد نامناسب پلیس با مردم، ترس از عواقب مشارکت و نگرش منفی برخی از مردم به عملکرد پلیس.
در پایان پیشنهادهایی برای ارتقای مشارکت محلی در پیشگیری از جرم، از جمله تشکیل پلیس محله، ایجاد سازمان های اجتماعی چندمنظوره و اطلاع رسانی و آموزش محلی و رسانه ای مردم داده شد.