اثربخشی مداخله آموزشی بر مبنای تئوری مراحل تغییر در بهبود رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان در دانش آموزان مدارس ابتدایی

کارایی مداخلات آموزشی منطبق با مراحل آمادگی روانی، در ارتقای سلامت اثبات شده است. این مطالعه به منظور بررسی اثربخشی مداخله آموزشی با کاربرد مدل مراحل تغییر در ارتقای رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان در دانش آموزان در شهر قزوین انجام شد.
در یک مطالعه مداخله ای شاهددار تصادفی با استفاده از نمونه گیری چند مرحله ای، 160 دانش آموز مقطع ابتدایی که در مراحل غیر فعال قرار داشتند، از میان 8 دبستان به طور مساوی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسش نامه ای شامل اطلاعات جمعیت شناختی، سازه های مدل تغییر و شاخص تعدیل یافته پلاک دندانی، قبل و شش ماه پس از مداخله ارزیابی شد. برنامه آموزشی شامل 4 جلسه 60-45 دقیقه ای با محوریت تغییر نگرش، بهبود خودکارآمدی، تغییر توازن تصمیم گیری به همراه عکس ها، کلیپ آموزشی و پمفلت برای گروه آزمون ارایه شد. آزمون های 2χ، Paired-t و t مستقل، آنالیز واریانس با آزمون تعقیبی Scheffe، آزمون Wilcoxon و Mann-Whithney برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد (05/0 = α).
قبل از مداخله هیچ یک از دانش آموزان حضور در مراحل فعال (عمل و نگهداری) را گزارش نکردند، در حالی که بعد از مداخله آموزشی 26 درصد از دانش آموزان گروه آزمون حضور در مراحل فعال را گزارش کردند و تعداد افراد مرحله پیش تفکر به نصف کاهش یافت (0003/0 = p value). بهبود معنی دار خودکارآمدی (0006/0 = p value)، فرایندهای تغییر (002/0 = p value) و توازن تصمیم گیری (005/0 = p value) در گروه آزمون مشاهده شد و آموزش قادر به کاهش معنی دار میزان پلاک دندانی (0001/0 = p value) و افزایش رفتار خودگزارشی مراقبت از سلامت دهان (021/0 = p value) بود.
مداخله آموزشی بر اساس مراحل تغییر می تواند بر ارتقای رفتارهای مرتبط با سلامت دهان و دندان و شاخص های بالینی دهان و دندان (پلاک دندانی) تاثیر گذار باشد.