بررسی فاصله زمانی انجام تحقیق، تهیه مقاله، اعلام وصول، تائیدیه، انتشار و عوامل مرتبط با آن در مجلات علمی پژوهشی دندانپزشکی کشور در سال های 1390-1389

یکی از چالشهای آسیب گذار در کیفیت تحقیقات، طولانی بودن فواصل انجام تحقیق، اعلام وصول تا انتشار مقالات در مجلات از جمله مجلات دندانپزشکی است. هدف از انجام این تحقیق بررسی فاصله زمانی انجام تحقیق، تهیه مقاله، اعلام وصول، تاییدیه، انتشار و عوامل مرتبط با آن در مجلات علمی پژوهشی دندانپزشکی کشور در سال های 1390-1389 بود.

در این مطالعه مقطعی، کلیه مقالات واجد شرایط جمع آوری و برمبنای فواصل زمانی گزارش شده برحسب ماه تعیین تنظیم شد. حد مجاز فواصل فوق(تاخیر) براساس روش "دلفی" از پژوهشگران و سردبیران مجلات علوم پزشکی تعیین شد، به این ترتیب که اگر فاصله بین اعلام وصول تا اصلاح نهایی بیش از شش ماه و اصلاح نهایی تا تاییدیه بیش از سه ماه و فاصله زمانی بین صدور تاییدیه تا انتشار بیش از سه ماه بود، بعنوان تاخیر تلقی شد و نقش نام مجله، تعداد نویسندگان، نوع طراحی، کیفیت منابع و سازمان حمایت کننده طرح، بعنوان عوامل مرتبط با تاخیر در زمان های مورد بررسی با استفاده از آزمون کای دو مورد قضاوت آماری قرار گرفت.

7 مجله و 509 مقاله مورد بررسی قرارگرفت. کلیه مقالات واجد شرایط تعیین و فواصل آنها بررسی شد. در مجموع، 6/14 در صد مقالات تاخیر داشتند که تاخیر در فاصله زمانی اعلام وصول تا اصلاح نهایی 2/31 در صد، اصلاح نهایی تا تاییدیه 3/3 در صد و تاییدیه تا انتشار 2/11 درصد بود. همچنین در 3/54 درصد مقالات فواصل زمانی مورد نظر ما نامشخص بود یعنی نویسندگان مقاله یا خود مجله این فواصل را اعلام نکرده بودند. در تمامی فواصل مورد بررسی، نوع مجله در تاخیر نقش معنی‌داری داشت و فقط در فاصله زمانی تاییدیه تا انتشار علاوه بر نوع مجله، زمان منابع هم موثر بود.

علیرغم پیشرفتی که در کاهش تاخیر در این فاصله ها مشاهده شد، کماکان این مشکل وجود داشته که این مسئله جای نگرانی دارد، لذا اقدامات لازم در این راستا توصیه می شود.